Artykuł został opublikowany także na portalu JustPasteIt (dawniej Eioba).
Wersja z 2007-07-29

Grzegorz Jagodziński

Głagolica

Ⰰ ⰰ Ⰱ ⰱ Ⰲ ⰲ Ⰳ ⰳ Ⰴ ⰴ Ⰵ ⰵ Ⰶ ⰶ Ⰷ ⰷ Ⰸ ⰸ Ⰹ ⰹ Ⰺ ⰺ Ⰻ ⰻ
Ⰰ ⰰ Ⰱ ⰱ Ⰲ ⰲ Ⰳ ⰳ Ⰴ ⰴ Ⰵ ⰵ Ⰶ ⰶ Ⰷ ⰷ Ⰸ ⰸ Ⰹ ⰹ Ⰺ ⰺ Ⰻ ⰻ
azъ buky vědi glagoli dobro jestъ živěte ʒělo zemlja iže iže i
a b v g d e ž ʒ z ï ï i
 
Ⰼ ⰼ Ⰽ ⰽ Ⰾ ⰾ Ⰿ ⰿ Ⱀ ⱀ Ⱁ ⱁ Ⱂ ⱂ Ⱃ ⱃ Ⱄ ⱄ Ⱅ ⱅ Ⱆ ⱆ Ⱇ ⱇ
Ⰼ ⰼ Ⰽ ⰽ Ⰾ ⰾ Ⰿ ⰿ Ⱀ ⱀ Ⱁ ⱁ Ⱂ ⱂ Ⱃ ⱃ Ⱄ ⱄ Ⱅ ⱅ Ⱆ ⱆ Ⱇ ⱇ
ǵervь kako ljudije myslite našь onъ pokoï rьci slovo tvrьdo ukъ frьtъ
ǵ k l m n o p r s t u f
 
Ⱈ ⱈ Ⱉ ⱉ Ⱊ ⱊ Ⱋ ⱋ Ⱌ ⱌ Ⱍ ⱍ Ⱎ ⱎ Ⱏ ⱏ ⰟⰉ ⱏⰹ Ⱐ ⱐ Ⱑ ⱑ Ⱒ ⱒ
Ⱈ ⱈ Ⱉ ⱉ Ⱊ ⱊ Ⱋ ⱋ Ⱌ ⱌ Ⱍ ⱍ Ⱎ ⱎ Ⱏ ⱏ ⰟⰉ ⱏⰹ Ⱐ ⱐ Ⱑ ⱑ Ⱒ ⱒ
xěrъ otъ pe šta ci črьvь ša jerъ jery jerь jatь ha
x ō p št c č š ъ y ь ě h
 
Ⱓ ⱓ Ⱔ ⱔ Ⱕ ⱕ Ⱖ ⱖ Ⱗ ⱗ Ⱘ ⱘ Ⱙ ⱙ Ⱚ ⱚ Ⱛ ⱛ Ⱜ ⱜ Ⱝ ⱝ Ⱞ ⱞ
Ⱓ ⱓ Ⱔ ⱔ Ⱕ ⱕ Ⱖ ⱖ Ⱗ ⱗ Ⱘ ⱘ Ⱙ ⱙ Ⱚ ⱚ Ⱛ ⱛ Ⱜ ⱜ Ⱝ ⱝ Ⱞ ⱞ
ju jus mały jus mały jo jus mały j. jus duży jus duży j. fita ižica
ju ę ę jo ǫ f i št a m

W powyższej tabeli zaprezentowano alfabet głagolicki według przyjętej kolejności liter, zgodnej z ich wartością liczbową (zob. niżej). Do obejrzenia liter głagolickich konieczne są fonty MPH 2B Damase i Dilyana, zob. tutaj. Pod literami podano ich nazwy według nazewnictwa ISO z uwzględnieniem prac Georgija Haburgaeva, a następnie ich transkrypcję na alfabet łaciński.

Litera v nosi też nazwę vědě. Litery ʒ, x oznaczają polskie dz, ch. Litera transliterowana jako ï (iže) oznaczała prawdopodobnie ji. Druga postać litery iže używana była na początku wyrazu. Haburgaev stosuje nazwy ižen, iže zamiast iže, i. Zamiast nazw tvrьdo, frьtъ, črьvь spotyka się też tverdo, fertъ, červь. Połączenie ъi (y) zwane jery nie stanowi litery alfabetu, ale oddaje się je przy pomocy jednej litery w transliteracji. Litera ha nosi też nazwę ha pająkowate. Drugi jus mały zwany jest jus mały z ogonkiem. Skrót j. oznacza jotowany (jus mały jotowany, jus duży jotowany). Trzy końcowe litery występują tylko w niektórych wersjach głagolicy, w ISO noszą nazwy shtapic, trokutasti a, latinate myslite.


Głagolica – najstarszy alfabet słowiański
Alfabet głagolicki według K. Moszyńskiego


Głagolica okrągła i kwadratowa
Głagolica okrągła i kwadratowa


Głagolica kursywna i kwadratowa
Głagolica kursywna i kwadratowa


Wymowa liter głagolickich
Wymowa (spelling) liter głagolickich wg Juraja ze Slawonii, 14/15 w.


Litery kaligraficzne
Litery kaligraficzne

Dobrym wstępem do głagolicy jest witryna Croatian Glagolitic Script (C) by Darko Zubrinic, Zagreb (1995), z której pochodzą powyższe ilustracje.