Wersja z 2015-06-04

Podział systematyczny zwierząt

Część poprzednia Spis treści Część następna

Dawne pierwotniaki (Proto­zoa) we współczesnych systemach klasyfikacyjnych

Gdy tworzono królestwo Protista, wielu botaników i zoologów bezpodstawnie sądziło, że zostanie w jego obrębie zachowany – w takiej czy innej formie – podział na Proto­phyta i Proto­zoa, a zatem dawne pierwotniaki (Proto­zoa) zostaną zachowane jako grupa. Zapominano przy tym często, że sporo organizmów jednokomórkowych było omawianych zarówno w podręcznikach i na kursach botaniki, jak i zoologii (z czego ubaw mieli co światlejsi studenci). Dowodem kompletnego nieporozumienia było zwłaszcza zainteresowanie zoologów tzw. wiciowcami roślinnymi oraz śluzowcami, organizmami tymi interesowali się bowiem także botanicy, umieszczając pierwsze wśród glonów7, a drugie wśród grzybów.

Porównując dawne i współczesne systematyki odnosić się będziemy przede wszystkim do „Zarysu protozoologii” Zdzisława Raabego z 1972 roku, ale uwzględnimy też podręczniki nowsze: „Podstawy protozoologii” Anny Czapik z 1980 roku, pierwszą część pierwszego tomu „Zoologii” pod red. Grabdy (wyd. II z 1984 roku), IV wyd. „Zoologii bezkręgowców” W.A. Dogiela z 1986 roku. W systematyce Ciliata uwzględniono systemy z lat 60. i 80., stąd podwójne nazwy gromad i rzędów. Zestawienie obu dawnych podziałów przedstawia dodatkowa tabela na dole strony. Systematyka współczesna jest kombinowana, zestawiona z różnych źródeł, głównie Systema Naturae 2000.

Tutaj zaprezentujemy bardzo szczegółowo losy dawniej wyróżnianych grup Proto­zoa w systemie używanym w roku 2012. Poniżej przedstawiono losy dawnych typów i gromad w formie skrótowej w odniesieniu do stanu systematyki w roku 2015. W osobnym artykule przedstawiono natomiast pochodzenie obecnie wyróżnianych grup eukariontów, w tym pierwotniaków.

systematyka dawna rodzaje systematyka współczesna (2012)
typ podtyp ndgrm. gromada pdgrm. rząd rząd gromada pdtp. typ ndtp. królestwo ndkrl.
Mastigota – wiciowce Flagellata = Mastigo­phora – wiciowce Phyto­mastigina – wiciowce roślinne Eugleno­idina   Pera­nema, Ento­siphon Pera­nemida Eugleno­idea Plico­stoma Eugleno­zoa Disci­cristata Excavata
Rhabdo­monas Rhabdo­monadida
Astasia, Colacium, Khawkinea, Trachelo­monas, Euglena, Phacus, Hetero­nema Euglenida
Phyto­monadina Volvocida Chlamydo­monas – zawłotnia, Volvox – toczek, Pandorina, Eudorina, Pleodorina, Haemato­coccus, Stephano­sphaera, Chloro­gonium, Poly­toma, Hyalo­gonium Chlamydo­monad­ales Chloro­phyceae   Chloro­phyta Viridi­plantae Archaeo­plastida
Gonium inc.sed.
Prasino­monadida Tetra­selmis (incl. Platy­monas) Chloro­dendr­ales Chloro­dendro­phyceae
Pedino­monas Pedino­monad­ales Trebouxio­phyceae
Mantoniella, Mamiella Mamiell­ales Mamiello­phyceae
Pyrami­monas Pyrami­monad­ales inc.sed.
Hetero­mastix inc.sed. inc.sed.
Chryso­monadina – złoto­wiciowce Chryso­monadida Chromulina (incl. Monas8), Ochro­monas, Spiro­chrysis, Dino­bryon, Rhizo­chrysis, Oiko­monas8, Antho­physa8, Chrys­amoeba, Chrys­arachnion, Poterio­ochro­monas Chromulin­ales Chryso­phyceae   Hetero­konto­phyta Strameno­pila Chrom­alveolata
Chrysocrinus, Chrysopyxis, Chrysothylakion9 Hibberdi­ales
Hydrurus Hydrurales
Syn­ura, Mallo­monas Syn­ur­ales Syn­uro­phyceae
Silico­flagellida Pedinella, Cilio­phrys10, Palatinella Pedinell­ales Dictyo­cho­phyceae
Dictyo­cha, Octactis (incl. Distephanus) Dictyo­ch­ales
Hetero­chlorida = Xantho­phyceae – różno­wiciowce   Rhizo­chloris Rhizo­chlorid­ales Tribo­phyceae
Chloromeson, Chlor­amoeba, Hetero­chloris Chlor­amoeb­ales
Vaucheria Vaucheri­ales
Chloro­monadina   Vacuolaria, Gonyo­stomum, Chattonella Raphido­monad­ales Raphido­phyceae
Cocco­litho­phorina   Chryso­chromulina, Prymnesium Prymnesi­ales Prymnesio­phyceae   Hapto­phyta Hacrobia
Ponto­sphaera, Scyphospaera Zygo­disc­ales
Syraco­sphaera Syraco­sphaer­ales
Hymeno­monas, Calcio­solenia, Cocco­lithus Cocco­lith­ales
Clavo­sphaera inc.sed.
Crypto­monadina   Crypto­monas, Chilo­monas, Hemiselmis Crypto­monad­ales Crypto­phyceae   Crypto­phyta
Dino­flagellata Dino­flagellata Gymno­dinium, Gyro­dinium, Plecto­dinium, Erythr­opsis, Poly­krikos, Warnowia, Actini­scus (incl. Dictyo­cha, Gymnaster) Gymno­dini­ales Dino­phyceae Dino­flagellata Dino­zoa Alveolata
Symbio­dinium Suessi­ales
Ceratium Gonyaulac­ales
Peri­dinium, Gleno­dinium Peri­dini­ales
Dino­physis, Ornitho­cercus, Tripo­solenia Dino­physi­ales
Blasto­dinium, Haplo­zoon, Oo­dinium Blasto­dini­ales Blasto­dino­phyceae
Syn­dinium, Cocci­dinium Syn­dini­ales Syn­dinio­phyceae
Cysto­flagellata Nocti­luca – nocoświetlik, Craspedo­tella, Lepto­discus Nocti­luc­ales Nocti­luci­phyceae
Ebriida Ebria, Hermesinum Ebriida Theco­filosea Filosa Cerco­zoa Rhizaria
Zoo­mastigina – wiciowce zwierzęce inc.sed. inc.sed. Rhipido­dendron11 Spongo­monadida Imbricatea
inc.sed. inc.sed. Bicos­oeca (= Bic­oeca) Bicos­oecida inc.sed.   inc.sed. Strameno­pila Chrom­alveolata
Proto­monadina Bodonida Spiro­monas Syn­dini­ales Syn­dinio­phyceae Dino­flagellata Dino­zoa Alveolata
Protero­monas, Karoto­morpha Protero­monadida Protero­monadea   Opalinata Strameno­pila
Bodo, Crypto­bia, Trypano­plasma, Rhyncho­monas Bodonida Kineto­plastea Sacco­stoma Eugleno­zoa Disci­cristata Excavata
Thaumato­monas Thaumato­monadida Imbricatea Filosa Cerco­zoa Rhizaria
Cerco­monas (= Cercobodo) Cerco­monadida Sarco­monadea
Rhizo­mastigida Di­morpha12 Di­morphida
Actino­monas12 Pedinell­ales Dictyo­cho­phyceae   Hetero­konto­phyta Strameno­pila Chrom­alveolata
Mastig­amoeba, Mastigina Mastig­amoebida Arch­amoebae Conosa Amoebo­zoa Amoebo­zoa
Trypano­somatida Trypano­soma, Leishmania, Crithidia, Lepto­monas Trypano­somatida Kineto­plastea Sacco­stoma Eugleno­zoa Disci­cristata Excavata
Choano­flagellata = Craspedo­monadida Salping­oeca, Sphaer­oeca, Protero­spongia, Codonosiga (= Codosiga), Mono­siga Choano­flagellida Choano­flagellatae   Choano­flagellata Choano­flagellata Opistho­konta
Poly­oeca, Acanth­oeca, Acanth­oec­opsis Acanth­oecida
Meta­monadina Poly­mastigina Tricho­monadida Tri­mastix Tri­mastigida An­aero­monadea   Pre­axo­styla Meta­monada Excavata
Poly­mastix, Saccino­baculus, Dine­nympha, Pyrso­nympha, Streblo­mastix, Oxy­monas Oxy­monadida
Retorta­monas, Chilo­mastix Retorta­monadida Retorta­monadea   Fornicata
Tricho­monas, Tetra­tricho­monas, Penta­tricho­monas Tricho­monadida Tricho­monadea   Para­basalia
Pseudo­tricho­monas Honig­bergiellida
Histo­monas, Mono­cerco­monas Tri­tricho­monadida Tri­tricho­monadea
Para­joenia, Hyperdevescovina, Macro­tricho­monas Crista­monadida Crista­monadea
Ichthyobodo Bodonida Kineto­plastea Sacco­stoma Eugleno­zoa Disci­cristata
Diplo­monadida Trepo­monas, Hexamita, Spironucleus, Giardia (= Lamblia) Diplo­monadida Trepo­monadea   Fornicata Meta­monada
Calo­nymphida Coro­nympha, Stephano­nympha, Calo­nympha, Snyderella Crista­monadida Crista­monadea   Para­basalia
Hyper­mastigina Lopho­monadida Lopho­monas, Joenia
Tricho­nymphida Barbula­nympha, Hoplo­nympha, Tricho­nympha, Eucomo­nympha, Terato­nympha (= Tera­nympha), Lepto­spiro­nympha Tricho­nymphida Tricho­nymphea
Spiro­tricho­nympha Spiro­tricho­nymphida Spiro­tricho­nymphea
Opalinata   Opalina, Cepedea, Proto­opalina, Zelleriella Opalinida Opalinea   Opalinata Strameno­pila Chrom­alveolata
Api­complexa = Telo­sporidia = Sporo­zoa s.str. – sporowce Perkinsea Perkinso­rida Perkinsus Perkinso­rida Perkinsea Perkinso­zoa Dino­zoa Alveolata
inc.sed. Piro­plasmida Babesia, Theileria Piro­plasmo­rida A­conoida­sida   Api­complexa
Coccidio­morpha Haemo­sporidia Plasmodium – zarodziec, Haemo­proteus, Leuco­cyto­zoon Haemo­sporo­rida
Eimeriida Myrio­spora Proto­coccidio­rida Conoida­sida
Eimeria, Globidium, Iso­spora (= Diplo­spora), Schellakia, Lankesterella, Aggregata Eu­coccidio­rida
Adeleida Adelea, Adelina, Klossia, Haemo­gregarina, Cyrilia, Hepato­zoon, Karyolysus
inc.sed. Sarco­sporidia Sarco­cystis
Toxo­plasmida Toxo­plasma
Gregarino­morpha Schizo­gregarinaria Selenidioides Archi­gregarino­rida
O­phryo­cystis, Machadoella, Schizo­cystis, Caulleryella Neo­gregarino­rida
Selenidium Eu­gregarino­rida
Eu­gregarinaria Uro­spora, Litho­cystis, Gregarina, Lankesteria, Mono­cystis, Nemato­cystis, Pyxinoides, Poro­spora, Echinomera, Nina, Actino­cephalus, Sciado­phora, Taenio­cystis, Corycella, Mono­ductus, Tricho­rhynchus, Stylo­cephalus
Sarco­dina – zarodziowe Rhizo­poda – korzenio­nóżki Amoebo­zoa Amoebida Nuclearia Nucleariida Cristi­discoidea   Cristi­discoidea Cristi­discoidea Opistho­konta
Vahlkampfia, Naegleria, Tetra­mitus Schizo­pyrenida Hetero­lobosea   Percolo­zoa Disci­cristata Excavata
Pelo­myxa Pelo­biontida Arch­amoebae Conosa Amoebo­zoa Amoebo­zoa
Ent­amoeba Ent­amoebida
End­amoeba Mastig­amoebida
Amoeba – pełzak, Chaos, Trich­amoeba, Sacc­amoeba, Hartmannella Tubulinida Tubulinea Lobosa
Mayorella, Our­amoeba, Korotnevella, Astr­amoeba, Par­amoeba Dactylo­podida Flabellinea
Vannella Vannellida
Thec­amoeba Thec­amoebida
Acanth­amoeba Acantho­podida Variosea
Janickia (=Janickina) inc.sed. inc.sed. inc.sed.
Testacea Cochlio­podium Hima­tismenida Flabellinea Lobosa
Arcella, Cucurbitella, Difflugia, Centropyxis, Para­quadrula, Hyalosphenia, Heleopera, Nebela Arcellinida Tubulinea
Tricho­sphaerium Trichosida
Euglypha, Assulina, Cyphoderia, Paulinella Euglyphida Imbricatea Filosa Cerco­zoa Rhizaria
Phalansterium13, Spongo­monas11 Spongo­monadida
Amphitrema, Ditrema Tecto­filosida Theco­filosea
Foramini­fera   Gromia14 Gromiida Gromiidea Gromiidea
Allo­gromia14, Lieberkuehnia, Schultzella Allo­gromiida Foramini­fera   Foramini­fera
Astro­rhiza, Dendro­phrya, Rhabdammina (= Rhabdamina), Iridia, Ammo­discus Astro­rhizida
Lituola, Textularia Textulariida
Spirillina, Patellina (= Patella) Spirillinida
Triloculina, Marginopora, Peneroplis Miliolida
Lagena Lagenida
Bolivina, Elphidium, Discorbis, Homotrema, Miniacina, Rotalia, Rotaliella, Rupertina, Camerina, Nummulites Rotaliida
Globigerina Globi­gerinida
Belaria inc.sed. inc.sed.   inc.sed.
Myceto­zoa – śluzowce Acrasi­ida Acrasis Acrasida Hetero­lobosea   Percolo­zoa Disci­cristata Excavata
Dictyo­stelium Dictyo­steliida Eu­myceto­zoa Conosa Amoebo­zoa Amoebo­zoa
Eu­myceto­zoa Proto­stelium Proto­steliida
Cribraria, Dictydium, Enteridium, Reticularia Liceida
Coma­tricha, Stemonitis Stemontida
Fuligo, Physarum Physarida
A­carpo­myxea15 Lepto­myxa, Rhiz­amoeba Lepto­myxida Tubulinea Lobosa
Corallo­myxa, Stereo­myxa Stereo­myxida Variosea
Labyrinth­ulida Labyrinthula, Labyrintho­myxa Labyrinthul­ales Labyrinthulo­mycetes   Labyrinthulo­mycota Strameno­pila Chrom­alveolata
Ichthyo­sporea Ap­helidium Ap­helida Ap­helidea   Meso­myceto­zoa Meso­myceto­zoa Opistho­konta
Corallochtrium Corallo­chytrida Corallo­chytrea
Dermo­cystidium, Rhino­sporidium,
Sph­aero­thecum		 Dermo­cystida Ichthyo­sporea
Amoebidium Amoebidi­ales
Ichthyophonus, Psoro­spermium Ichthyo­phonida
Plasmodio­phor­ida Plasmodio­phora, Tetra­myxa, Spongo­spora Plasmodio­phor­ida Phyto­myxea Endo­myxa Cerco­zoa Rhizaria
Actino­poda – promienio­nóżki Acantharia Hol­acantha Acanthochiasma, Acanthoplegma, Acanthocolla Hol­acanthida Acantharia   Radiolaria
Symph­acantha Astro­lithium, Acantho­lithium Symphy­acanthida
Chaun­acantha Conacon Chaun­acanthida
Arthr­acantha Litho­ptera (incl. Xipho­ptera, Litho­pteranna, Litho­pteromma), Dicty­acantha, Acanthometra, Dorataspis, Pleuraspis Arthr­acanthida
Actinellida Actinelius, Trizona, Astro­lophus inc.sed. inc.sed.   inc.sed.
Radiolaria – promienice Spumellaria = Peri­pylea Hexalonche, Antho­mma, Helio­soma, Haliomma, Elatomma, Thalasso­physa, Thalassicolla, Collozoum Spumell­arida Poly­cystinea   Radiolaria
Nassellaria = Mono­pylea Cystradium, Tri­dictyopus, Amphispyris, Eucoronis, Cyrtocalpis, Dictyo­phimus Nassell­arida
Sticho­lonchida Sticholonche Taxo­podida Taxo­podida
Phaeo­daria = Tri­pylea Phaeo­dina, Phaeo­colla, Cementella Phaeo­gymno­cellida Theco­filosea Filosa Cerco­zoa
Aul­acantha, Astr­acantha Phaeo­cystida
Aulo­sphaera Phaeo­sphaerida
Circoporus Phaeo­calpida
Medusetta, Lirella, Challengeron Phaeo­gromida
Conchidium Phaeo­conchida
Coelo­dendrum Phaeo­dendrida
Helio­zoa – słonecznice Proto­myxidia = Pseudo­helio­zoa Vampyrella, Arachnula A­conchu­linida Proteo­myxidea Endo­myxa
Bio­myxa Bio­myxida
Ponto­myxa inc.sed. inc.sed.   inc.sed.
Actino­phrydia Actino­phrys, Actino­sphaerium, Echino­sphaerium Actino­phryida Actino­chryso­phyceae   Hetero­konto­phyta Strameno­pila Chrom­alveolata
Centro­helidia Wagnerella inc.sed. inc.sed. inc.sed. Cerco­zoa Rhizaria
Ptero­cystis, Hetero­phrys, Sphaerastrum, Oxnerella, Actino­cystis, Acantho­cystis, Raphidio­phrys Centro­helida Centro­helea   Centro­helio­zoa Hacrobia Chrom­alveolata
Desmo­thoraca Choano­cystis
Actino­sphaeridium, Clathrulina, Hedrio­cystis Desmo­thoracida Grano­filosea Filosa Cerco­zoa Rhizaria
Helio­monadida Helio­monas, Helio­morpha Helio­monadida
Gymno­sphaerida Gymno­sphaera, Hedraio­phrys Gymno­sphaerida Nucleo­helea Nucleo­helea
Roto­sphaerida Rabdio­phrys, Pinacio­phora, Pompholyxo­phrys, Vampyrellidium Nucleariida Cristi­discoidea   Cristi­discoidea Cristi­discoidea Opistho­konta
Amoebo­sporidia – sporowce pełzako­wate Cnido­sporidia Myxo­sporidia Myxidium, Cerato­myxa, Hoferellus, Sph­aero­spora, Chloro­myxum, Myxobolus (incl. Myxo­soma), Henneguya, Sph­aero­myxa Bivalvulida Myxo­sporea   Myxo­zoa Animalia
Actino­myxidia = Actino­sporea Triactino­myxon, Syn­actino­myxon, Guyenotia, Siedleckiella (=Siedleckia) — —16
Micro­sporidia Glugea, Pleisto­phora, Thelohania, Amblyo­spora, Perezia, Nosema Micro­sporida Micro­sporea   Micro­sporidia Fungi
A­cnido­sporidia = Asceto­spora Haplo­sporidia = Stellato­sporea Haplo­sporidium, Minchinia, Uro­sporidium Haplo­sporida Haplo­sporea   Haplo­sporea Rhizaria
Para­myxa Para­myxida Para­myxidea   Para­myxa
Marteilia Marteilliida Marteilliidea
Ciliata = Cilio­phora – orzęski Holo­tricha / Kineto­fragmino­phorea Holo­tricha / Gymno­stomata Primo­ciliata / Pro­stomata Stephano­pogon Pseudo­ciliatida Per­colatea   Percolo­zoa Disci­cristata Excavata
Gymno­stomata / Pro­stomata Trachelo­cerca, Trachelo­raphis Proto­stomatida Karyo­relictea Post­cilio­desmato­phora Cilio­phora Alveolata Chrom­alveolata
Gymno­stomata / Pleuro­stomata Loxodes, Remanella Loxodida
Geleia Proto­hetero­trichida
Gymno­stomata / Pro­stomata Uro­tricha, Coleps, Prorodon, Pseudo­prorodon, Holo­phrya Proro­dontida Pro­stomatea Intra­macro­nucleata
Di­dinium, Mono­dinium, Actino­bolina, Trachelius, Dileptus, Lacrymaria, Homalo­zoon, Spathidium Haptorida Lito­stomatea
Buetschlia, Holo­phryoides, Alloio­zona Ento­dinio­morphida
Gymno­stomata / Pleuro­stomata Litonotus, Loxo­phyllum Pleuro­stomatida
Holo­tricha / Hypo­stomata Gymno­stomata / Nassulida Nassul­opsis, Chilo­dont­opsis Syn­hymeniida Nasso­phorea
Nassula Nassulida
Gymno­stomata / Cyrto­phorina Chlamydodon, Chilo­donella Chlamydo­dontida Phyllo­pharyngea
Trochilioides, Hartmannula, Aegyriana, Allo­sphaerium, Dysteria Dysteriida
Gymno­stomata / Chono­tricha Kentrochon­opsis, Stylochona Crypto­gemmida
Spirochona, Chilo­dochona, Heliochona Exo­gemmida
Holo­tricha / Vesti­buli­fera Tricho­stomata Bryo­phrya Bryo­phryida Colpodea
Bresslaua, Col­poda, Hausmanniella Col­podida
Woodruffia, Platy­o­phrya Cyrto­lopho­sidida
Sonderia, Plagio­pyla Plagio­pylida Plagio­pylea
Micro­thorax Micro­thoracida Nasso­phorea
Iso­tricha, Balantidium – szparkosz Vestibuli­ferida Lito­stomatea
Holo­tricha / Hypo­stomata Tricho­stomata / Apo­stomata Conido­phrys Pili­suctorida Oligo­hymeno­phorea
Apo­stomata Foettingeria, Gymno­dinioides, Meta­phrya, Phtoro­phrya, Spiro­phrya Apo­stomatida
Chromi­dina A­stomato­phorida
Apo­stomata / Nassulida Pseudo­micro­thorax Micro­thoracida Nasso­phorea
Holo­tricha / Oligo­hymeno­phorea Hymeno­tricha Hymeno­stomata / Tetra­hymenina Deltopylum, Tetra­hymena, Glaucoma, Colpidium Tetra­hymenida Oligo­hymeno­phorea
Loxo­cephalus, Uro­nema, Porpo­stoma, Philaster Philaster­ida
Hymeno­stomata / Penicul­ina Ichthyophthirius, O­phryoglena O­phryo­glenida
Uro­centrum, Para­mecium Uro­centrida
Frontonia Peniculida
Hymeno­stomata / Pleuro­nematina Pleuro­nema, Cyclidium Pleuro­nematida
Thigmo­tricha / Pleuro­nematina Conchophthirus
Myxo­phyllum Philaster­ida
Hysterocineta, Ancistrum, Ancistrumina, Boveria, Hemispeira Thigmo­trichida
Holo­tricha / Kineto­fragmino­phorea Hymeno­tricha / Hypo­stomata Thigmo­tricha / Rhyncho­dina Gargarius, Spheno­phrya, Ancistrocoma, Goniocoma, Hypo­comagalma, Hypo­comella, Hypo­comides, Raabella Rhyncho­dida Phyllo­pharyngea
Holo­tricha / Oligo­hymeno­phorea Hymeno­tricha A­stomata Anoplo­phrya, Sieboldellina, Hapto­phrya, Steinella, Maupasella, Intoshellina, Mono­donto­phrya, Radio­phrya, Metaradio­phrya, Hoplito­phrya, Mesnilella A­stomat­ida Oligo­hymeno­phorea
Protanoplo­phrya Thigmo­trichida
Spiro­tricha – skręto­rzęski / Poly­hymeno­phorea Hetero­tricha Peri­tromus, Folliculina, Eufolliculina, Stentor – trąbik, trębacz, Blepharisma, Spiro­stomum, Condylo­stoma, Fabrea, Climaco­stomum Hetero­trichida Hetero­trichea Post­cilio­desmato­phora
Brachonella, Metopus, Caeno­morpha Armo­phorida Armo­phorea Intra­macro­nucleata
Clevelandella, Nycto­therus Cleveland­ellida
Bursaria Bursario­morphida Colpodea
Licno­phora Licno­phorida Spiro­trichea
Hypo­tricha Oxy­tricha, Stylonychia Sporado­trichida
Hypo­trichidium, Spiretella, Sticho­tricha, Balladyna, Kerona, Keron­opsis, Epiclintes, Psammomitra Sticho­trichida
Holo­sticha, Uroleptus, Urostyla Uro­stylida
Uronychia, Dio­phrys, Aspi­disca, Euplotes Eu­plotida
Oligo­tricha / Tin­tinn­ida Tintinnidium, Tintinn­opsis, Codonella, Epiplocylis, Rhabdonella, Favella, Stelidiella, Tintinnus Tintinnida
Oligo­tricha Strobilidium, Strombidin­opsis Choreo­trichida
Halteria Halteriida
Strombidium, Tontonia Strombidi­ida
Odonto­stomata Myle­stoma, Disco­morphella (= Disco­morpha), Epalxella, Sapro­dinium Odonto­stomatida Plagio­pylea
Spiro­tricha / Kineto­fragmino­phorea — / Vesti­buli­fera Ento­dinio­morpha Epi­dinium, Opistho­trichum, Eudiplo­dinium, Ento­dinium, Diplo­dinium, Ostraco­dinium, Elytro­plastron, O­phryoscolex, Epiplastron, Caloscolex, Cunhaia, Troglodytella, Elephantophilus, Cycloposthium, Spiro­dinium, Tria­dinium, Tripalmaria, Proto­tapirella Ento­dinio­morphida Lito­stomatea
Peri­tricha – wieńco­rzęski Sessilia Telo­trochidium, O­phrydium, Cothurnia, Pyxi­cola, Thuri­cola, Vagini­cola, Vorticella – wirczyk, Carchesium, Zoo­thamnium, Opercularia, Epistylis, Rhabdostyla, Campanella, Lageno­phrys, Hastatella, Scyphidia, Glosatella, Ambi­phrya, Ellobio­phrya Sessilida Oligo­hymeno­phorea
Mobilia Tricho­dina, Tricho­dinella, Vauchomia, Urceolaria, Tricho­din­opsis Mobiliida
Suctoria – sysydlaczki / Kineto­fragmino­phorea — / Hypo­stomata Dendro­cometida Dendrosomides, O­phryo­dendron Exogenida Phyllo­pharyngea
Dendro­soma, Lernaeo­phrya, Tricho­phrya Endo­genida
Dendrocometes, Disco­phrya Evagino­genida
A­cinetida Podo­phrya, Sph­aero­phrya, Thecacineta Exogenida
Acineta, Toko­phrya Endo­genida
Ephelotida Ephelota, Tachyblaston Exogenida

Zmiany w systematyce orzęsków (Ciliata) w 1980 roku:

system starszy   system z 1980
gromada pdgrm. rząd   rząd pdgrm. gromada
Holo­tricha Holo­tricha Primo­ciliata   Pro­stomata Gymno­stomata Kineto­fragmino­phorea
Gymno­stomata  
  Pleuro­stomata
Tricho­stomata   Tricho­stomata Vesti­buli­fera
Spiro­tricha   Ento­dinio­morpha   Ento­dinio­morpha
Suctoria       Suctoria Hypo­stomata
Holo­tricha Holo­tricha Gymno­stomata   Cyrto­phorina
  Chono­tricha
  Nassulida
Apo­stomea  
  Apo­stomata
Tricho­stomata  
Hymeno­tricha Thigmo­tricha   Rhyncho­dina
  Pleuro­nemat­ina Hymeno­stomata   Oligo­hymeno­phorea
Hymeno­stomata  
  Penicul­ina
  Tetra­hymen­ina
A­stomata   A­stomata
Peri­tricha   Sessilia   Peri­tricha
Mobilia  
Spiro­tricha   Hetero­tricha   Hetero­tricha   Poly­hymeno­phorea
Oligo­tricha   Oligo­tricha
  Tin­tinn­ida
Odonto­stomata   Odonto­stomata
Hypo­tricha   Hypo­tricha

Losy dawnych typów i gromad w skrócie (w odniesieniu do stanu klasyfikacji z roku 2015):

dawny podział   nowy podział (2015)
typ podtyp /
nadgromada		 gromada (grupy)   królestwo typ
Mastigota Flagellata /
Phyto­mastigina		 Phyto­monadina     Archaeo­plastida Chloro­phyta
Cocco­litho­phorina     Hacrobia Hapto­phyta
Crypto­monadina     Crypto­phyta
Chryso­monadina     Hetero­konta Phaeista
Xantho­phyceae    
Chloro­monadina    
Dino­flagellata (part.)   Alveolata Dino­flagellata
Ebriidea   Rhizaria Cerco­zoa
Eugleno­idina     Excavata Eugleno­zoa
Flagellata /
Zoo­mastigina		 Proto­monadina Rhizo­mastigida part.   Hetero­konta Phaeista
Bodonida part.   Opalinata
Bicos­oeca sp.   Sagenista
Bodonida part.   Alveolata Dino­flagellata
Rhipido­dendron sp.   Rhizaria Cerco­zoa
Bodonida part.  
Rhizo­mastigida part.  
Bodonida part.   Excavata Eugleno­zoa
Trypano­somatida
Rhizo­mastigida part.   Amoebo­zoa Conosa
Choano­flagellata   Holo­zoa Choano­flagellata
Meta­monadina Ichthyobodo sp.   Excavata Eugleno­zoa
(part.)   Meta­monada
Opalinata     Hetero­konta Opalinata
Api­complexa Coccidio­morpha     Alveolata Api­complexa
Gregarino­morpha    
Piro­plasmida    
Sarco­sporidia    
Toxo­plasmida    
Perkinsea     Perkinso­zoa
Sarco­dina Rhizo­poda Amoebo­zoa Testacea part.   Rhizaria Cerco­zoa
Amoebida part.   Excavata Percolo­zoa
Amoebida part.   Amoebo­zoa Lobosa
Testacea part.
Amoebida part. Conosa
Foramini­fera Gromia sp.   Rhizaria Cerco­zoa
(part.)   Foramini­fera
Myceto­zoa Labyrinthulida   Hetero­konta Sagenista
Plasmodio­phorida   Rhizaria Cerco­zoa
Acrasiida (part.)   Excavata Percolo­zoa
Acarpo­myxea   Amoebo­zoa Lobosa
Eu­myceto­zoa   Conosa
Acrasiida (part.)
Fonticula sp.   Holo­mycota Nucleariida
Ichthyo­sporea   Holo­zoa Meso­myceto­zoa
Actino­poda Acantharia     Rhizaria Radiolaria
Radiolaria Phaeo­daria   Rhizaria Cerco­zoa
(part.)   Radiolaria
Helio­zoa Centro­helio­zoa   Hacrobia Centro­helio­zoa
Choano­cystis sp.
Actino­phrydia   Hetero­konta Phaeista
Proto­myxidia   Rhizaria Cerco­zoa
Wagnerella sp.
Desmo­thoraca
Helio­monadida
Gymno­sphaerida
Roto­sphaerida   Holo­mycota Nucleariida
Amoebo­sporidia Myxo­sporidia     Animalia Myxo­zoa
Actino­myxidia16     — —
Micro­sporidia     Fungi Micro­sporidia
Haplo­sporidia     Rhizaria Cerco­zoa
Ciliata   (part.)   Alveolata Cilio­phora
Stephano­pogon sp.   Excavata Percolo­zoa

Dalsze zestawienia w przygotowaniu!

Przypisy

7. ↑ W klasyfikacji glonów używano często jeszcze w latach siedemdziesiątych systemu Paschera z 1931 roku. Zgodnie z nim do glonów zaliczano 9 grup w randze typów („gromad”): 1. Cyano­phyta – sinice, 2. Glauco­phyta – glaukofity, 3. Eugleno­phyta – eugleniny, 4. Pyrrho­phyta – tobołki (obejmujące 3 gromady/„klasy”: 4.1. Dino­flagellatae – bruzdnice, 4.2. Crypto­phyceae – krypto­fity, krypto­monadowe, oraz 4.3. Chloro­monado­phyceae – chloro­monadowe), 5. Chryso­phyta – złotorośla, chryzofity (obejmujące 5 gromad/„klas”: 5.1. Chryso­phyceae – złotowiciowce, 5.2. Xantho­phyceae = Hetero­kontae – różnowiciowce, 5.3. Bacillario­phyceae – okrzemki, 5.4. Cocco­litho­phorinales – kokolitoforynowce, 5.5. Silico­flagellatae – krzemowiciowce), 6. Chloro­phyta – zielenice (obejmujące 6.1. Chloro­phyceae – zielenice właściwe, oraz 6.2. Conjugato­phyceae – sprzężnice), 7. Charo­phyta – ramienice, 8. Phaeo­phyta – brunatnice, 9. Rhodo­phyta – krasnorosty. Typy 3, 4, 5 i 6 były też (przynajmniej częściowo) przedmiotem zainteresowania zoologów, obejmowały bowiem formy, które ci włączali do królestwa zwierząt. Ich klasyfikacja była jednak całkiem różna od botanicznej.

8. ↑ ↑ ↑ Rodzaje Monas, Oiko­monas, Antho­physa ten zaliczano też do rzędu Eu­monadida gromady Proto­monadina.

9. ↑ Rodzaj Chrysothylakion zaliczano też do otwornic (Foramini­fera).

10. ↑ Rodzaj Cilio­phrys zaliczano też do słonecznic (Helio­zoa).

11. ↑ ↑ Rodzaje Rhipido­dendron i Spongo­monas były także zaliczany do gromady Chryso­monadina.

12. ↑ ↑ Rodzaje Di­morpha, Actino­monas zaliczano też do rzędu Proto­myxidia gromady słonecznic (Helio­zoa).

13. ↑ Rodzaj Phalansterium zaliczano też do gromady Proto­monadina, rzędu Choano­flagellata.

14. ↑ ↑ Rodzaje Gromia i Allo­gromia zaliczane były do gromady Amoebo­zoa, rzędu Testacea.

15. ↑ Przedstawiciele Acarpo­myxea zaliczani też byli do gromady Amoebo­zoa, rzędu Amoebida.

16. ↑ Actino­myxidia okazały się jednym z pokoleń mykso­sporidiowców (Myxo­sporea), a nie odrębną grupą organizmów.


Część poprzednia Spis treści Część następna

Wstecz • Inne artykuły z dziedziny biologii • Słownik nazw najwyższych taksonów • Alfabetyczna lista wyższych taksonów • Strona główna witryny • Kontynuuj