Tabela stratygraficzna

Poprzednia wersja artykułu została opublikowana także na portalu JustPasteIt (dawniej Eioba).
Według International Commission on Stratigraphy (ICS), 09.2023
Oryginalną wersję umieszczono niżej

Strona główna • Wersja z 2008 • Starsza wersja • Wersja skrócona (zawiera najważniejsze wydarzenia w poszczególnych okresach)

EON (eonotem)^#		ERA (eratem)^#	OKRES (system)^#		EPOKA (seria)^#		WIEK / PIĘTRO (piętro / stadium)^#	od (mln.)	±
fanerozoik		kenozoik	czwartorzęd		holocen	późny	megalaj	0.0042
						środkowy	nortgryp (northgrip)	0.0082
						wczesny	grenland	0.0117
					plejstocen	późny	tarant* (p. późny)	0.129
						środkowy	chiban (jon*)	0.774
						wczesny	kalabr	1.80
						wczesny	gelas*****	2.58
			neogen		pliocen	późny	piacent	3.600
					pliocen	wczesny	zankl	5.333
					miocen	późny	messyn	7.246
						późny	torton	11.63
						środkowy	serrawal	13.82
						środkowy	lang	15.98
						wczesny	burdygał	20.44
						wczesny	akwitan	23.03
			paleogen		oligocen		szat	27.82
					oligocen		rupel**	33.9
					eocen		priabon	37.71
							barton	41.2
							lutet	47.8
							iprez	56.0
					paleocen		tanet	59.2
							zeland	61.6
							dan	66.0
		mezozoik	kreda		k. późna		mastrycht	72.1	0.2
							kampan	83.6	0.2
							santon	86.3	0.5
							koniak	89.8	0.3
							turon	93.9
							cenoman	100.5
					k. wczesna		alb	113.0
							apt	121.4
							barrem	125.77
							hoteryw	132.6
							walanżyn	139.8
							berrias	145.0
			jura		j. górna (malm)***		tyton	149.2	0.7
							kimeryd	154.8	0.8
							oksford	161.5	1.0
					j. środkowa (dogger)***		kelowej	165.3	1.1
							baton	168.2	1.2
							bajos	170.9	0.8
							aalen	174.7	0.8
					j. wczesna (lias)***		toark	184.2	0.3
							pliensbach	192.9	0.3
							synemur	199.5	0.3
							hettang	201.4	0.2
			trias		t. późny		retyk	208.5
							noryk	227
							karnik	237
					t. środkowy		ladyn	242
					t. środkowy		anizyk	247.2
					t. wczesny		olenek	251.2
					t. wczesny		ind	251.902	0.024
		paleozoik	perm		loping		czangsing	254.14	0.07
					loping		wucziaping	259.51	0.21
					gwadalup		kapitan	264.28	0.16
							word	266.9	0.4
							road	273.01	0.14
					cisural		kungur	283.5	0.6
							artinsk	290.1	0.26
							sakmar	293.52	0.17
							assel	298.9	0.15
			karbon	pensylwan	p. późny		gżel	303.7	0.1
kasimow	307.0				p. późny		0.1
p. środkowy					moskow	315.2	0.2
p. wczesny					baszkir	323.2	0.4
missisip	m. późny			serpuchow	330.9	0.2
	m. środkowy			wizen	346.7	0.4
	m. wczesny			turnej	358.9	0.4
dewon			d. późny		famen	372.2	1.6
			d. późny		fran	382.7	1.6
			d. środkowy		żywet	387.7	0.8
			d. środkowy		eifel	393.3	1.2
			d. wczesny		ems	407.6	2.6
					prag	410.8	2.8
					lochkow	419.2	3.2
sylur			przydol		przydol	423.0	2.3
			ludlow		ludford	425.6	0.9
			ludlow		gorst	427.4	0.5
			wenlok		homer	430.5	0.7
			wenlok		szejnwud	433.4	0.8
			landower		telicz	438.5	1.1
					aeron	440.8	1.2
					ruddan	443.8	1.5
ordowik			o. późny		hirnant	445.2	1.4
					kat	453.0	0.7
					sandb	458.4	0.9
			o. środkowy		darriwil	467.3	1.1
			o. środkowy		daping	470.0	1.4
			o. wczesny		flo	477.7	1.4
			o. wczesny		tremadok	485.4	1.9
kambr			furong		piętro 10 (lawson)*	489.5
					dziangszan	494
					paib	497
			miaoling		gużang	500.5
					drum	504.5
					wuliuan	509
			epoka 2 (jakut)*		piętro 4 (botom + tojon)*	514
			epoka 2 (jakut)*		piętro 3 (atdaban)*	521
			terenew		piętro 2 (tomot)*	529
			terenew		fortun	538.8	0.2
prekambr	proterozoik		neoproterozoik	ediakar					635
				kriogen					720
				ton					1000
		mezoproterozoik	sten					1200
			ektas					1400
			kalim					1600
		paleoproterozoik	stater					1800
			orosir					2050
			riak					2300
			sider					2500
	archaik	neoarchaik						2800
		mezoarchaik						3200
		paleoarchaik						3600
		eoarchaik						4031	3
	hadeik****							4567

^# Tak zwane jednostki chronostratygraficzne (skalne), które nie wiedzieć po co przeciwstawia się jednostkom geochronologicznym (czasowym), choć mają te same nazwy i ten sam zakres.

* Jednostki oznaczone gwiazdką to poziomy nowo wyróżnione, nieobecne w literaturze lub niemające jeszcze oficjalnej nazwy; nazwy polskie proponowane.

** Lattorf, dolne piętro oligocenu (między rupelem a priabonem), nie jest obecnie uwzględniany.

*** Nazwy nieistniejące w wykazie ICS.

**** Nazwa uznana w październiku 2022, wcześniej nieformalna.

***** Niedawno utworzony gelas ICS przeniósł w najnowszej wersji tablicy z pliocenu do plejstocenu. W ten sposób cofnięto początek plejstocenu i tym samym czwartorzędu z 1.7 do ok. 2.6 mlt.

Dalsze uwagi:

tylko daty dla kenozoiku podano jako dokładne; dla mezozoiku daty są przybliżone, z możliwym odchyleniem do 1.4 mln lat, dla paleozoiku możliwe odchylenie sięga 3.2 mln lat (początek dewonu); dla prekambru daty są jedynie orientacyjne;
stary podział kenozoiku na trzeciorzęd i czwartorzęd został zarzucony przez ICS, czwartorzęd przez pewien czas zniknął w ogóle z tabeli ICS, a plejstocen i holocen zaliczano do neogenu; obecnie istniejąca tabela przywraca ten okres;
dan (dolne piętro paleocenu) znany jest także jako dano-mont;
w źródłach polskojęzycznych dominuje inna stratygrafia karbonu, zob. starsza wersja;
stratygrafię ordowiku i kambru warto porównać ze starszą wersją;
nazwa ediakar została wprowadzona niedawno przez ICS; decyzja ta ignoruje długą tradycję wykorzystywania nazwy wend w literaturze; ponadto niektóre źródła używały nazwy eokambr; według niektórych źródeł ediakar jest podjednostką wendu;
według jednego z szacunków hadeik zaczął się 4567,17 mlt;
obok nazwy hadeik spotyka się też nazwy prearchaik, azoik, priskoik lub katarchaik;
niekiedy przed hadeikiem wyróżnia się jeszcze (także nieformalnie) chaotyk; eon ten miałby obejmować czas od powstania Ziemi do powstania Księżyca;
istnieje propozycja, by przyjąć, że holocen już się zakończył, i że obecnie żyjemy w epoce antropocenu; na razie nie została uznana;
w lipcu 2018 podzielono holocen na 3 piętra: grenland, nortgryp i megalaj (ang. Greenlandian, Northgrippian, Meghalayan);
pewne źródła, w tym ICS, stosują podwójne nazewnictwo, w którym jednostkom geochronologicznym o nazwach eon, era, okres, epoka, wiek, chron (dzień) odpowiadają jednostki chronostratygraficzne: eotem (eonotem), eratem, system, oddział, piętro, chronozona (poziom).

Synonimy:

kryptozoik = prekambr
proterozoik = algonk

Oryginalna wersja z września 2023:

Oryginalna wersja z czerwca 2023:

Oryginalna wersja z kwietnia 2023:

Oryginalna wersja z października 2022:

Oryginalna wersja z lutego 2022:

Oryginalna wersja z października 2021:

Oryginalna wersja z lipca 2021:

Oryginalna wersja z maja 2021:

Oryginalna wersja z marca 2020:

Oryginalna wersja ze stycznia 2020:

Oryginalna wersja z maja 2019:

Oryginalna wersja z sierpnia 2018:

Oryginalna wersja z lipca 2018:

Oryginalna wersja z lutego 2017:

Oryginalna wersja z października 2016:

Oryginalna wersja z kwietnia 2017:

Oryginalna wersja ze stycznia 2015:

Oryginalna wersja z października 2014:

Oryginalna wersja z lutego 2014:

Oryginalna wersja ze stycznia 2013:

Oryginalna wersja z 2012:

Oryginalna wersja z 2010:

Oryginalna wersja z 2009:

Oryginalna wersja z 2008:

Podział prekambru według Geologic Ages of Earth History i Stephena E. Jonesa, kombinowany

eon	era		okres	epoka		od (mln.)
prekambr	proterozoik	synik	wend	ediakar	pundyk	580
				ediakar	wonokan	590
				waranżer	mortensnes	600
				waranżer	smalfjord	610
			sturtyk			800 (825)
		ryfej		karatau		1100
				jurmantyk		1375
				burzjan		1600 (1675)
		animik				2200 (2225)
		huron				2450 (2475)
	archaik	rand				2800 (2825)
		suaz				3500 (3525)
		izuik				3800 (3875)
	priskoik	hadeik		wczesny imbryk		3900
				nektaryk		3975
				„grupy basenowe”		4150
				kryptyk		4560

Tabela stratygraficzna

Linki