Wersja z 2024-02-29

Grzegorz Jagodziński

Deklinacja niemiecka

Przykłady

Część poprzednia Spis treści Część następna

S1
der Tag – die Tage
Aal węgorz
Abend wieczór
Àb·druck** reprodukcja, odbitka
Àb·schied pożegnanie
Àd·miral admirał
Ahorn klon
Akzent akcent
Apparat aparat
Appetit (Appetìt) apetyt
Áprìl kwiecień
Arbeits·tag dzień pracy
Arm ramię
Auf·enthalt pobyt, postój
Augen·blick moment
August sierpień
Aus·weis dowód, legitymacja
Bahn·steig peron
Baikàl (Baikàl) Bajkał
Balkon* balkon
Ballet·schuh baletka
Ballon* balon
Ball·sport piłkarstwo
Balsam balsam
 
Bann czar, klątwa
Barsch (Bársch) okoń
Basar bazar
Bĕ·fehl rozkaz
Berg góra
Berg·bau górnictwo
Bĕ·richt sprawozdanie
Bĕ·ruf zawód
Bĕ·stand·teil część
Bĕ·súch odwiedziny
Bĕ·trieb firma, zakład
Blei ołówek
Blei·stift ołówek
Blick widok, spojrzenie
Bord burta, pokład
Brief list
Charakter charakter
Christ** Chrystus
Dank podziękowanie
Defekt uszkodzenie
Detektiv detektyw
Dialekt dialekt
Dialog dialog
 
Dieb złodziej
Diens·tag wtorek
Dòminìk Dominik
Donners·tag czwartek
Docht knot
Druck ucisk
Durst pragnienie
Ehr·geiz ambicja
Ein·schreibe·brief list polecony
Epilog epilog
Er·folg wynik
Essìg ocet
Fébruar luty
Feier·tag święto, dzień wolny
Film film
Fisch ryba
Fleck* plama
Flug·schein bilet lotniczy
Flur przedpokój
Frei·tag piątek
Freund przyjaciel
Friedrich (imię)
Fritsch (nazwisko)
 
Frühling wiosna
Führer·schein prawo jazdy
Gĕ·burts·tag urodziny
Gĕ·halt** zawartość
Geld·schein banknot
General* generał
Glanz połysk
Grad stopień
Greis starzec
Gurt pas
Haag Haga
Halm źdźbło
Hand·schuh rękawiczka
Hans* (imię)
Hárz Harc
Hass nienawiść
Haus·halt gospodarstwo domowe
Haus·schuh kapeć, pantofel
Herbst jesień
Honìg miód
Hund pies
Irak Irak
Iran Iran
 
Islam (Islàm) islam
Jànuar styczeń
Jüng·ling młodzieniec
Käfìg klatka
Karl (imię)
Kaffee·tisch stolik, ława
Katalog katalog
Kies żwir
Knób·lauch czosnek
Kommentar komentarz
Könìg król
Kontakt kontakt
Kran* dźwig; kran
Krieg wojna
Kurs kurs
Laib bochenek
Lärm hałas
Lauch szczypiorek, czosnek
Laut dźwięk
Lehr·ling praktykant
Magnet* magnes
Mai maj
Main Men

S1
der Tag – die Tage
Major major
März marzec
Mast* maszt
Mittag południe
Mitt·woch środa
Moment** chwila
Monàt miesiąc
Mönch mnich
Mónd księżyc
Monolog monolog
Món·tag poniedziałek
Nách·mit·tag popołudnie
Neid zazdrość
Nerz norka
Nil Nil
Ort** miejscowość, miejsce
Ozean (Òzean) ocean
Papagei* papuga
Park* park
Partner partner
Pfad ścieżka
Pfirsich brzoskwinia
Plǘsch (Plüsch) plusz
 
Pokal puchar
Pol biegun
Prolog prolog
Próspekt prospekt
Punkt kropka, punkt
Quárz kwarc
Quatsch paplanina
Redakteur [~ˈtøːɐ] redaktor
Réflex odbicie, odruch
Regen·schirm parasol
Regisseur [~ʒiˈsøːɐ] reżyser
Reis ryż
Rhein Ren
Riss zarys, rysa
Roman powieść
Rudolf (imię)
Ruf wołanie, głos, zew
Sams·tag sobota
Schal* szalik
Schall* dźwięk, odgłos
Schild** tarcza
Schlitt·schuh łyżwa
Schmetter·ling motyl
 
Schorn·stein komin
Schrei krzyk
Schuh but
Sekt szampan
Senat senat
Sonn·abend sobota
Sonnen·schein światło słoneczne
Sonn·tag niedziela
Spèrling wróbel
Sport sport
Stau korek uliczny
Staub kurz
Stein kamień
Stern gwiazda
Stier byk
Stoff materiał
Stolz duma, chluba
Stör jesiotr
Strauß** struś
Sudan Sudan
Tag dzień
Taifun tajfun
Taschen·dieb kieszonkowiec
 
Tau** rosa
Teil część
Tenor* tenor
Teppich dywan
Termin termin
Text tekst
Tisch stół
Tod śmierć
Trug oszustwo
Unter·richt zajęcia, lekcja
Ur·laub urlop
Ver·dienst** zarobek
Ver·kehr ruch drogowy
Ver·lag wydawnictwo
Ver·lust strata
Vers wiersz
Ver·súch próba
Vor·mit·tag przedpołudnie
Vulkan wulkan
Wander·weg szlak turystyczny
Weg droga
Wein wino
Wind wiatr
 
Wohn·ort miejsce zamieszkania
Zins** czynsz
Zwilling bliźnię

S1S   S1X
der Atlas – die Atlasse   der Zirkus – die Zirkusse
Atlàs* atlas
Auto·bùs autobus
Bambùs bambus
Burnùs burnus
Bùs autobus
Omni·bùs omnibus
 
Atlàs* atlas
Nimbùs nimb, nimbus
Soziùs kolega, wspólnik
Zerberùs cerber, stróż
Zirkùs cyrk

S1U
der Baum – die Bäume
der Saal – die Säle
Àb·druck** odcisk
Àb·grund przepaść, otchłań
Akkord akord, zgodność
Altar (Altar) ołtarz
Àn·fall napad
Àn·fang początek
Àn·schluss przyłączenie, dołączenie
Àn·walt adwokat
Àn·zug garnitur
Apfel·baum jabłoń
Arzt (Árzt) lekarz
Ast gałąź
Auf·satz wypracowanie, nasadka
Auf·zug winda
Aus·flug wycieczka
Aus·gang wyjście
Bach potok
Bahn·hof dworzec kolejowy
Ball piłka; bal
Band** tom
Bárt broda
Basket·ball (Básket·ball) koszykówka
Bass bas; kontrabas
 
Bauch brzuch
Baum drzewo
Bĕ·trag kwota, suma
Bock kozioł
Brauch obyczaj
Brief·um·schlag koperta
Bruch złamanie, zerwanie
Brúch trzęsawisko, bagno
Bund** związek
Búchen·stab bukowa tyczka
Camping·aus·flug

wyjazd na kemping

Damm tama
Dieb·stahl kradzież
Duft zapach
Ein·kauf zakup
Fahr·gast pasażer
Fahr·plan rozkład jazdy
Fall upadek
Flug lot
Fluss rzeka
Frosch żaba
Fuchs lis
Fuß noga, stopa
 
Fuß·ball piłka nożna
Gang** chód; pójście, droga, korytarz
Gast gość
Gĕ·brauch użycie
General* generał
Gĕ·nuss przyjemność; spożycie
Gĕ·ruch zapach
Gĕ·sang śpiew
Gruß pozdrowienie
Grund powód, przyczyna; grunt
Hahn kogut
Hals** gardło, szyja
Herzog książę
Hof podwórze
Hut** kapelusz
Kahn łódź
Kamm grzebień
Kampf walka, bój
Kanal kanał
Kastaniĕn·baum kasztan (drzewo)
Kauz puszczyk
Kloß kluska, gruda
Knopf guzik

S1U
der Baum – die Bäume
der Saal – die Säle
Koch kucharz
Koog polder
Kopf głowa
Korb kosz
Krampf kurcz
Kran* dźwig; kran
Kranz wieniec
Krug dzban
Kurs·raum sala lekcyjna, klasa
Kuss pocałunek
Lauf bieg
Lebens·lauf życiorys
Lese·saal czytelnia
Lohn płaca
Mops mops
Napf misa, miska
Palast pałac
Papier·korb kosz na śmieci
Pflug pług
Plan plan
Platz plac
Rat rada
Rat·schlag rada
 
Raum pomieszczenie
Rechts·àn·walt adwokat
Reisepass paszport
Rock spódnica
Ruck·sack plecak
Saal sala
Sack wór
Sang śpiew
Satz zdanie; zasada; skok
Schall* dźwięk, odgłos
Schatz skarb
Schlag uderzenie
Schmaus libacja, biesiada
Schrank szafa
Schwamm gąbka
Schwanz ogon
Sohn syn
Spaß żart, przyjemność
Spazier·gang spacer
Sprung skok
Stab laska, sztaba; sztab
Stahl stal
Stand pozycja, stan
 
Stock** laska, kij, masyw; piętro
Storch bocian
Stoß pchnięcie; stos
Strauß** bukiet; walka, bój
Strom prąd
Stuhl krzesło
Stunden·plan podział godzin
Sturz runięcie, upadek
Tanz taniec
Taxi·stand postój taksówek
Tenor* tenor
Topf garnek, doniczka
Ton dźwięk
Trank napój
Traum sen
Trog koryto
Trunk łyk; trunek
Turm wieża
Ur·sprung początek
Ver·band związek; opatrunek
Ver·stoß wykroczenie
Ver·trag umowa
Volley·ball [ˈvɔlɪˌbal] siatkówka
 
Warte·saal poczekalnia
Wasser·hahn kran
Wind·fang wentylator, przedsionek
Wolf wilk
Wunsch życzenie
Wurf rzut; miot
Zahn ząb
Zaun płot
Zoll cło
Zu·fall traf, przypadek
Zug pociąg
Zu·schlag dopłata

S3/S5
der Käse – die Käse
der Lehrer – die Lehrer
der Esel – die Esel
Àb·sender nadawca
Ádler orzeł
Àfrikaner Afrykańczyk
Amerikaner Amerykanin
Àn·ruf·bĕantworter autom. sekretarka
Ärmel rękaw
Artikel artykuł, rodzajnik
Aus·löser wyzwalacz, przyczyna
Australier Australijczyk
Aus·wanderer wychodźca, emigrant
Bäcker piekarz
Berliner berlińczyk
Bĕ·sucher odwiedzający, gość
Bĕ·wohner mieszkaniec
Blei·stift·spitzer temperówka
Bot·schafter ambasador
Búch·halter księgowy
Bügel uchwyt, wieszak
Bürger obywatel
Bùs·fahrer kierowca autobusu
Computer [kɔmˈpjuːtɐ] komputer
Deckel pokrywka, wieko
Dezember grudzień
 
Dollar* dolar
Döner kebab
Donner grzmot, piorun
Dschungel* dżungla
Eigen·tümer właściciel
Emp·fänger odbiorca
Engel anioł
Engländer Anglik
Enkel wnuk
Esel osioł
Europäer Europejczyk
Fern·seher telewizor
Flieder lilak (bez)
Füller pióro wieczne
Gégner przeciwnik
Haus·meister dozorca
Heiz·körper kaloryfer
Holunder bez (dziki)
Hunger głód
Informatiker informatyk
Italiener Włoch
Jäger myśliwy, łowca
Käfer chrząszcz
 
Käse ser
Keller piwnica
Kiefer** szczęka
Koffer walizka
Kopf·hörer słuchawka
Körper ciało, bryła
Kugel·schreiber długopis
Künstler artysta
Lehrer nauczyciel
Leiter** kierownik
Löffel łyżka
Londòner londyńczyk
Méchaniker mechanik
Meister mistrz, majster
Mit·bĕ·wohner współlokator
MP3–player MP3
Nebel mgła
November listopad
Ober kelner
Oktober październik
Onkel wujek
Politiker polityk
Pullover sweter
 
Sänger śpiewak
Schalter okienko (kasowe)
Schau·spieler aktor
Schlosser ślusarz
Schlüssel klucz
Schüler uczeń
Schwefel siarka
September wrzesień
Sessel fotel
Sommer lato
Tadel upomnienie
Tänzer tancerz
Taschen·rechner kalkulator
Techniker technik
Teufel diabeł
Text·marker marker, pisak
Tinten·füller pióro wieczne
Tunnel* tunel
Ver·brecher przestępca
Wandel zmiana
Warschauer warszawiak
Wechsel weksel, przemiana
Wecker budzik
 
Winter zima
Würfel sześcian
Zettel kartka
Zirkel cyrkiel
Zucker cukier

S4   S3U/S5U   S4U   S4X
der Wagen – die Wagen   der Vater – die Väter
der Vogel – die Vögel
  der Garten – die Gärten   der Jazz – die Jazz
Apfel·kúchen szarlotka
Besen miotła
Boden* ziemia, dno
Bogen* łuk
Braten pieczeń
Brunnen źródło, studnia
Daumen kciuk
Felsen* skała
Flecken* plama
Frieden* pokój
Funken* iskra (rzad.)
Gĕ·danken* myśl (rzad.)
Gĕ·fallen** przysługa
Glauben* wiara (rzad.)
Haufen* kupa, stos
Husten kaszel
Kasten* skrzynia
Kragen kołnierz
 
Kúchen ciastko
Lappen ścierka, gałganek
Magen* żołądek
Morgen ranek
Namen* imię, nazwa (rzad.)
Norden północ
Osten wschód
Regen deszcz
Rücken plecy
Samen* nasienie
Schinken szynka
Schnupfen katar
Süden południe
Tropfen kropla
Wagen wóz
Weizen pszenica
Westen zachód
Willen* wola (rzad.)
 
Apfel jabłko
Bruder brat
Groß·glockner Großglockner
Groß·vater dziadek
Mantel płaszcz
Vater ojciec
Vogel ptak
 
Boden* ziemia, dno
Bogen* łuk
Brief·kasten skrzynka pocztowa
Faden nić
Fenster·laden okiennica
Flug·hafen port lotniczy
Fuß·boden podłoga
Garten ogród
Hafen port
Kasten* skrzynia
Kinder·garten przedszkole
Laden sklep
Magen* żołądek
Nutzen korzyść
Ofen piec
Schaden* szkoda
 
Carlos (imię)
Jazz [jats] dżez

S2   S2U   S6
der Geist – die Geister   der Wald – die Wälder   der Kaffee – die Kaffees
Geist duch
Leib ciało
Schi narta
 
Balg futro, miech
Birken·wald brzezina
Dorn* cierń
Gott bóg
Irr·tum błąd
Mann** mężczyzna
Mund usta
Ort** pozycja, miejsce
Rand kant, brzeg
Reich·tum bogactwo
Strauch krzak
Wald las
Wurm robak
 
Akku akumulatorek, bateria
Ali Ali (imię)
Audi audi
Balkon* [balˈkɔŋ] balkon
Ballon* (też [baˈlɔŋ]) balon
Bauer** (nazwisko)
Boy

boj (hotelowy)

Chèf [ʃɛf] szef
Clown [klao̯n] klaun
Dollar* dolar
Dschungel* dżungla (arch.)
Eddy (imię)
Fiat fiat
Fleischer (nazwisko)
Gummi gumka
Juli lipiec
Juni czerwiec
Kaffee (Kaffee) kawa
Klùb klub
Kuli długopis
Lasso lasso
Martini martini
Müller (nazwisko)
Opa dziadek
 
Park* park
Pulli sweter
Radier·gummi gumka
Reuter (nazwisko)
Salon [zaˈlɔŋ] salon
Salsa** salsa (taniec)
Salto salto
Saluki chart perski
Schal* szalik
Schmidt (nazwisko)
Slip majtki
Snòb snob
Stock stan zapasów
Streik strajk
Tango [ˈtaŋgo] tango
Teddy [ˈtɛdɪ] miś
Tee herbata
Tìp rada
Tobi Tobiasz
Trabbi trabant
Tunnel* tunel
Uhu puchacz
Vati ojczulek

M24/M25   M23   M27G   M23US
der Stachel – die Stacheln
der See – die Seen
  der Staat – die Staaten   der Motor – die Motoren   der Aphorismus – die Aphorismen
Bauer* chłop, wieśniak
Bayer Bawarczyk
Bein·muskel mięsień nogi
Boden·see Bodensee
Dschungel* dżungla (arch.)
Gĕ·vatter kum
Hummer homar
Muskel mięsień
Nachbar* sąsiad
Pommer Pomorzanin
Schnee śnieg
See** jezioro
Stachel kolec, żądło
Vetter kuzyn
 
Bauch·schmerz ból brzucha
Dorn* cierń
Fleck* plama
Hals** hals
Humor humor
Lorbeer wawrzyn, laur
Mann** lennik, wasal
Mast* maszt
Nerv (Nerv)* nerw
Papagei* papuga
Pfau* paw
Psalm psalm
Schmerz ból
Staat państwo
Strahl promień
Typ typ
Zins** procent
 
Ad·ministrator administrator
Akkumulator akumulator
Assessor asesor
Autor autor
Direktor dyrektor
Doktor doktor
Horror horror
Korrektor korektor
Motor motor
Professor profesor
Rektor rektor
Terror terror
 
Áphorismùs aforyzm
Bosporùs Bosfor
Feudalismùs feudalizm
Idealismùs idealizm
Jambùs jamb
Kapitalismùs kapitalizm
Kaukasùs Kaukaz
Logarithmùs logarytm
Luxùs luksus
Méchanismùs mechanizm
Nuntiùs nuncjusz
Orgasmùs orgazm
Radiùs promień
Reumatismùs reumatyzm
Rhombùs romb
Rhỳthmùs rytm
Ritùs ryt
Typùs typ
Virùs wirus
Zýklùs cykl

W17
der Knabe – die Knaben
Affe małpa
Afghane Afgańczyk
Apache [ɑˈpatʃə] Apacz
Astrologe astrolog
Bauer* chłop, wieśniak
Biologe biolog
Bote posłaniec
Brite Brytyjczyk
Bulgare Bułgar
Bulle byk
Burmese Birmańczyk
Bursche* chłopak, kompan
Chinese Chińczyk
Däne Duńczyk
Drache* smok
Erbe** spadkobierca
Este Estończyk
Experte ekspert
Finne Fin
Franzose Francuz
Freie człowiek wolny
Geologe* geolog
Hase zając
 
Hirte pasterz (poet.)
Insasse pasażer
Junge*** chłopiec, uczeń
Kannibale kanibal
Knabe chłopiec
Kollege kolega
Komplize wspólnik
Kunde klient
Löwe lew
Mormone mormon
Nachbar* sąsiad
Neffe bratanek, siostrzeniec
Neurologe neurolog
Nomade koczownik
Ochse wół
Ottone (imię)
Philologe filolog
Pole Polak
Psýchologe psycholog
Rabe kruk
Rhapsode rapsod
Riese olbrzym
Rivale rywal
 
Russe Rosjanin
Sachse Sas, Saksończyk
Schütze strzelec
Sklave niewolnik
Tscheche Czech
Wandale wandal
Zeuge świadek

W16
der Mensch – die Menschen
Abiturient abiturient
Àb·solvent absolwent
Àd·vokat adwokat
Ágronom agronom
Aktivist aktywista
Alewit alawita
Anarch anarchista
Anarchist anarchista
Architekt architekt
Artist artysta
Assistent asystent
Astronom astronom
Athlet zawodnik, atleta
Autokrat autokrata
Automat automat
Barbar barbarzyńca
Bär niedźwiedź
Buddhist buddysta
Bürokrat biurokrata
Bursch* chłopak, kompan
Chaot bałaganiarz
Choreograf choreograf
Christ** chrześcijanin
 
Demokrat demokrata
Demonstrant demonstrant
Diamant diament
Diplomat dyplomata
Doktorand doktorant
Dozent docent
Elb elf
Elefant słoń
Eremit pustelnik
Exeget egzegeta
Fels* skała
Fink zięba
Fotograf fotograf
Fürst książę
Geck goguś, fircyk
Geld·automat bankomat
Geolog* geolog
Gĕ·sell towarzysz, czeladnik
Gigant olbrzym, gigant
Graf hrabia
Held bohater
Hirt pasterz
Idealist idealista
 
Idiot idiota
Informant informator
Jemenit Jemeńczyk
Journalist [ʒʊʁnɑˈlɪst] dziennikarz
Kalligraf kaligraf
Kandidat kandydat
Kastrat kastrat
Kátholik katolik
Klient klient
Kommunist komunista
Konkurrent konkurent
Kontrahent kontrahent
Korsar korsarz
Lieferant dostawca
Magnat magnat
Magnet* magnes
Mandant mocodawca
Mensch człowiek
Mohr Murzyn
Monarch monarcha
Musikant muzykant
Mutant mutant
Narr głupiec, błazen
 
Nerv* nerw
Ochs wół (pot.)
Ökonom ekonomista
Oligarch oligarcha
Optimist optymista
Papagei* papuga
Passant przechodzień
Pfau* paw (rzad.)
Philolog filolog
Philosóph filozof
Pirat pirat
Polizist policjant
Prälat prałat
Präsident prezydent
Primat prymat; ssak naczelny
Prinz książę
Proband proband
Produzent producent
Prophet prorok
Protestant protestant
Rebell rebeliant
Salutist salutysta
Satellit satelita
 
Schiit szyita
Seismograf sejsmograf
Sextant sekstant
Soldat żołnierz
Sozialist socjalista
Spatz wróbel
Stein·metz kamieniarz
Student student
Sunnit sunnita
Tatar Tatar
Taxonom taksonom
Telégraf telegraf
Terrorist terrorysta
Theosoph teozof
Tor** naiwniak, prostak
Tourist [tuˈʁɪst] turysta
Trabant trabant, satelita
Vagabund włóczęga
Wahabit wahabita
Zar car

M25S   M25NS   M25SU
der Name – die Namen
  (der) Hans – (die) Hansen
  der Schade – die Schäden
Búchstabe litera
Drache* smok
Familien·name nazwisko rodowe
Friede* pokój (rzad.)
Funke* iskra
Gĕ·danke* myśl
Glaube* wiara
Haufe* kupa, stos (rzad.)
Nách·name nazwisko
Name* imię, nazwa
Same* nasienie (rzad.)
Vor·name imię
Wille* wola
 
Alex (imię)
Brahms (nazwisko)
Fels* skała
Franz (imię)
Fritz (imię)
Hans (imię)
Max (imię)
Philipp (imię)
Theobald (imię)
Theodor (imię)
Thomas (imię)
Veit (imię)
 
Schade* szkoda (rzad.)

ein Kranker / der Kranke – Kranke / die Kranken
Àb·gĕ·ordnete poseł, deputowany
Alte stary
Àn·gĕ·klágte oskarżony
Àn·gĕ·stellte urzędnik, pracownik
Bĕ·amte urzędnik
Bĕ·kannte znajomy
Blinde ślepy
Deutsche Niemiec
Er·wachsene dorosły
Kranke chory
Schalter·bĕ·amte kasjer
Ver·wandte krewny
Weise** mędrzec

nieregularne
der Bau – des Baues – die Bauten budynek
der Herr – des Herrn – die Herren pan
der Junge – des Jungen – die Jungs* chłopiec (pot.)
der Junge – des Jungen – die Jungens* chłopiec (pot.)
der Kosmòs – des Kosmòs (bez lmn) kosmos
der Sporn – des Spornes – die Sporen ostroga

Gwiazdką (*) oznaczono rzeczowniki odmieniające się obocznie według różnych wzorców. Podwójna gwiazdka (**) sygnalizuje, że różne wzorce odmiany odpowiadają różnym znaczeniom wyrazu

Część poprzednia Spis treści Część następna