Wersja z 2024-02-29

Grzegorz Jagodziński

Deklinacja niemiecka

Przykłady

Część poprzednia Spis treści Część następna

W19/W21
die Blume – die Blumen
die Schwester – die Schwestern
die See [~ˈeː] – die Seen [~ˈeːən]
die Theorie [~ˈiː] – Theorien [~ˈiːən]
Achse
Adresse adres
Akaziĕ akacja
Allee aleja
Allergie alergia
Allüre pozerstwo
Ameise mrówka
Ammer trznadel
Ampel światła uliczne
Analyse analiza
Angel wędka
Anlage instalacja
Apfel·schorle szprycer jabłkowy
Apótheke apteka
Armee armia
Asche popiół
Aster aster
Atmosphäre atmosfera
Aue niwa, łąka
Auf·gabe zadanie
Aus·gabe wydatek
Ballade ballada
Banane banan
 
Beere jagoda
Bĕ·hörde urząd, władze
Biene pszczoła
Biologie biologia
Birke brzoza
Birne gruszka
Blume kwiat
Bluse bluzka
Blüte kwiecie
Bohne fasola, bób
Bohrmaschine wiertarka
Brezel precel
Brief·marke znaczek na list
Brief·tasche portfel
Brise bryza
Bronze [ˈbʁɔŋsə] brąz
Broschüre broszura
Brücke most
Búche buk
Bus·halte·stelle przystanek autobusowy
Chauffeuse [ʃɔˈføːzə] szoferka
Chemie chemia
Dame dama
 
Dauer trwanie
Decke sufit; kołdra
Diagnose diagnoza
Diskette dyskietka
Doline dolina krasowa
Dose puszka
Dschungel* dżungla (arch.)
Dusche prysznic
Ecke kąt
Ein·tritts·karte wejściówka
Elbe Łaba
Elster sroka
Embolie embolia, zator
Ente kaczka
Érd·beere truskawka
Érde ziemia
Érd·kunde geografia
Eule sowa
Fahne chorągiew
Fahr·karte bilet na przejazd
Familiĕ rodzina
Fantasie fantazja
Feder pióro
 
Fichte świerk
Flasche butelka
Fliege mucha
Flöte flet
Flunder flądra, stornia
Frei·gabe zwolnienie
Fontäne fontanna
Fotógrafie fotografia
Frage pytanie
Friseuse [~ˈzøːzə] fryzjerka
Füll·feder pióro wieczne
Gabe podarunek
Gabel widelec
Garage [~ʒə] garaż
Gardine firanka
Gardinen·leiste karnisz
Gasse uliczka
Geige skrzypce
Geografie geografia
Gĕ·schichte historia
Gitarre gitara
Grenze granica
Grippe grypa
 
Größe wielkość, rozmiar
Hals·kette łańcuszek
Halte·stelle przystanek
Hand·tasche torebka
Harmonie harmonia
Haus·aus·gabe praca domowa
Haus·nummer numer domu
Heide step
Henne kura
Hexe czarownica
Hilfe pomoc
Hitze upał
Hoch·schule szkoła wyższa
Hose spodnie
Hostiĕ hostia
Insel wyspa
Jacke kurtka
Jalousie [ʒɑluˈziː] żaluzja
Kante krawędź, skraj
Kantine stołówka
Kappe czapka
Karbonade kotlet mielony
Karte karta, bilet

W19/W21
die Blume – die Blumen
die Schwester – die Schwestern
die See [~ˈeː] – die Seen [~ˈeːən]
die Theorie [~ˈiː] – Theorien [~ˈiːən]
Kartoffel ziemniak
Kasse kasa
Kassette kaseton
Kastaniĕ kasztan
Katze kot
Keule kula, laska
Kiefer** sosna
Kino·karte bilet do kina
Kirche kościół
Klarinette klarnet
Klasse klasa
Klinge ostrze
Klingel dzwonek
Kolonie kolonia, osiedle
Kommode komoda
Konsole konsola
Kontrolle kontrola
Kredit·karte karta kredytowa
Küche kuchnia
Kugel kula
Kunde wiadomość, wiedza
Kurve zakręt
Kusine kuzynka
 
Lampe lampa
Land·karte mapa
Lawine lawina
Leber wątroba
Leiste listwa
Leiter** drabina
Lektüre lektura
Liebe miłość, zamiłowanie
Limonade lemoniada
Liste lista
Machete maczeta
Maniküre manikiur
Manschette mankiet
Mappe teczka
Märe* opowiadanie
Marionette marionetka
Marke znaczek
Marmĕlade marmolada
Maschine maszyna
Maskĕrade przebranie
Miete czynsz
Mitte środek (geom.)
Mode moda
 
Moräne morena
Möwe mewa
Münze moneta
Muräne murena
Mure Mura
Mutter** nakrętka
Mutter·sprache język ojczysty
Nähe pobliże
Nase nos
Nelke goździk
Nessel pokrzywa
Neurose nerwica
Nudel kluska, makaron
Nummer numer, liczba
Oder Odra
Oper opera
Parade parada
Parole slogan, hasło
Pause przerwa; kopia
Periode okres
Pflanze roślina
Pflaume śliwka
Pforte brama, furtka
 
Phantasie fantazja
Philosóphie filozofia
Pinzette pęseta
Pipette pipeta
Platz·karte miejscówka
Praline pralina, czekoladka
Psychose psychoza
Quelle źródło
Quer·straße przecznica
Rabatte

grządka, rabata

Rakete rakieta
Rede rozmowa
Reise podróż
Rente emerytura
Rhapsodie rapsodia
Rhone Rodan
Rochade roszada
Rose róża
Rosette rozeta
Rosine rodzynek
Ross·kastaniĕ kasztanowiec
Sache rzecz
Saline salina
 
Satelliten·schüssel antena satelitarna
Schere nożyczki
Schlange wąż, żmija
Schnauze pysk
Schnecke ślimak
Schokolade czekolada
Schraube śruba
Schrauben·mutter nakrętka
Schule szkoła
Schul·tasche torba szkolna
Schüssel miska, salaterka
Schwester siostra
See** morze
See·möwe mewa
Seite strona
Silhouette [ziˈlʊ̯ɛtə] sylwetka
Slawine język słowiański
Socke skarpeta
Sonne słońce
Sozial·kunde wiedza o społeczeństwie
Speise·karte karta dań
Spráche język, mowa
Sprech·stunde godzina przyjęć

W19/W21
die Blume – die Blumen
die Schwester – die Schwestern
die See [~ˈeː] – die Seen [~ˈeːən]
die Theorie [~ˈiː] – Theorien [~ˈiːən]
Staffel sztafeta, sezon
Stätte miejsce
Steuer** podatek
Straße ulica
Stelle stanowisko
Stube izba, pokój
Stunde godzina
Tabelle tabela
Táblette tabletka
Tafel tablica, tafla
Tank·stelle stacja benzynowa
Tanne jodła
Tante ciotka
Tasche torba, kieszeń
Tasse filiżanka
Taste klawisz, przycisk
Telefon·nummer numer telefonu
Telefon·zelle budka telefoniczna
Theorie teoria
These teza
Thrombose zakrzepica
Tinte atrament
Topf·pflanze roślina doniczkowa
 
Trauer smutek
Treppe schody
Tuberkulose gruźlica
Tulpe tulipan
Turbine turbina
Tüte torba
Vase wazon
Ver·kehrs·ampel światła uliczne
Vesper nieszpory
 
Violine skrzypce
Vor·speise przekąska
Vor·wahl·nummer numer kierunkowy
Waage waga
Wache straż, warta
Wade łydka
Waffe broń, oręż
Waffel wafel
 
Wanze pluskwa
Ware towar
Warte·schlange kolejka
Wechsel·stube kantor wymiany
Weichsel Wisła
Weichsel wiśnia
Weise** sposób; melodia
Wiese łąka
 
Woche tydzień
Wurzel korzeń
Zelle komórka, cela
Zicke kózka
Ziege koza
Zirrhose marskość
Zítrone cytryna
Zypresse cyprys
   

W18/W20
die Frau – die Frauen
Àb·fahrt odjazd
Àb·fertigung odprawa
Àb·normität nieprawidłowość
Àb·sicht cel, zamiar, intencja
Àb·teilung dział, podział
Achter·bahn·fahrt przejażdżka kolejką górską
Achtung uwaga
Ahnung przeczucie, pojęcie
Àn·fahrt przyjazd
Àn·strengung wysiłek
Ant·wort odpowiedź
Àn·weisung wskazówka, instrukcja
Àn·wendung zastosowanie
Àn·wesen·heit obecność
Arbeit praca
Arbeits·losig·keit bezrobocie
Architektur architektura
Árt gatunek, typ
Arznei lekarstwo
Attraktion atrakcja
Auf·bĕ·wahrung przechowalnia
Bäckerei piekarnia
Bahn kolej, droga
 
Bank** bank
Bĕ·deutung znaczenie
Bĕ·dienung obsługa, usługa
Bĕ·dingung warunek
Bĕ·grüßung powitanie
Bĕ·mühung trud, fatyga
Bĕ·sichtìgung zwiedzanie
Bĕ·strafung kara
Bĕ·völkerung zaludnienie
Biblióthek biblioteka
Bilanz bilans
Bot·schaft ambasada; orędzie
Box skrzynka
Bǘcherei księgozbiór, księgarnia
Bucht zatoka
Burg gród, zamek
Couch* [kao̯ʧ] tapczan
Diktatur dyktatura
Distanz dystans
Donau Dunaj
Drei trójka
Dynamìk dynamika
Ein·führung wstęp
 
Ein·ladung zaproszenie
Eins jedynka
Ent·scheidung decyzja
Ent·schuldigung przeprosiny
Er·fahrung doświadczenie
Er·mäßigung zniżka
Ernst·haftig·keit powaga, szczerość
Éthìk etyka
Existenz byt, istnienie
Fähìg·keit zdolność
Fahrt jazda
Fakultät wydział, fakultet
Fern·bĕ·dienung pilot (telewizora)
Flug·ver·bindung połączenie lotnicze
Flur korytarz
Form forma, kształt
Formalität formalność
Forschung badanie
Frau pani, kobieta
Freund·schaft przyjaźń
Furt bród
Gĕ·bühr opłata
Geiß kozica
 
Gĕ·legen·heit okazja
Gĕ·mein·schaft wspólnota
Gĕ·nehmigung pozwolenie
Genetìk genetyka
Gĕ·schwindig·keit prędkość, szybkość
Gĕ·stalt postać, kształt
Gĕ·sund·heit zdrowie
Grammatik gramatyka
Heimat ojczyzna
Hostess hostessa
Huld łaska
Hut** dozór, ochrona
Informatìk informatyka
Information informacja
Kleidung ubranie
Krank·heit choroba
Kreuzung skrzyżowanie
Land·schaft krajobraz
Leistung dokonanie
Literatur literatura
Mär* opowiadanie
Mark marchia
Máthĕmatik matematyka

W18/W20
die Frau – die Frauen
Medizin medycyna
Meinung opinia, zdanie
Meldung zgłoszenie
Mentalität mentalność
Milch mleko
Mög·lich·keit możliwość
Moral moralność
Mosaik mozaika
Mur Mura
Musik muzyka
Nachbar·schaft sąsiedztwo
Nách·richt wiadomość
Nation naród
Natur natura
Notiz notatka
Ordnung porządek
Person osoba
Phonetìk fonetyka
Physik fizyka
Popularität popularność
Post poczta
Post·leit·zahl kod pocztowy
Post·sendung przesyłka
 
Priorität priorytet
Provinz prowincja
Prüfung test, egzamin, próba
Pünktlich·keit punktualność
Qualität jakość
Quantität ilość
Rechnung rachunek
Region region
Religion religia
Revolution rewolucja
Rhetorìk retoryka
Rhön Rhön (góry)
Rund·fahrt objazd
S-Bahn kolejka miejska
Schau rewia, pokaz
Schicht warstwa, zmiana
Schlucht wąwóz, parów
Schrift pismo
Schuld wina, dług
Schweiz Szwajcaria
Schwierig·keit trudność, kłopot
Sehens·würdig·keit rzecz warta zobaczenia
Sicher·heit pewność
 
Slowakei Słowacja
Stimmung nastrój
Straßen·bahn tramwaj
Stirn czoło
Tat czyn
Technìk technika
Tugend cnota
Tür drzwi
Türkei Turcja
U-Bahn metro
Über·weisung przelew, przekaz
Übung ćwiczenie
Uhr zegar; godzina
Universität uniwersytet
Unter·haltung rozrywka
Unter·schrift podpis
Ver·bindung połączenie
Ver·spätung spóźnienie
Vor·bĕ·reitung przygotowanie
Vor·lesung wykład
Wacht straż, warta
Wahl wybór
Wahrheit prawda
 
Wehr obrona, broń
Welt świat
Werft stocznia
Wissen·schaft nauka
Wohnung mieszkanie
Wut złość, furia
Zahl liczba
Zeit czas
Zeit·schrift czasopismo, magazyn
Zeitung gazeta
Zensur cenzura, cenzurka
Zwei dwójka

W22   W22ISEN            
die Lehrerin – die Lehrerinnen   die Gastritis – die Gastritiden   die Pizza – die Pizzen   (die) Luise – (die) Luisen
(die) Marie – (die) Marien
  (die) Greta – (die) Greten
Ärztìn (Ä́rztìn) lekarka
Bĕ·amtìn urzędniczka
Búch·halterìn księgowa
Doktorìn doktor (kobieta)
Elbìn elfka
Freundìn przyjaciółka
Gattìn żona
Kanzlerìn kanclerz (kobieta)
Königìn królowa
Künstlerìn artystka
Laborantìn laborantka
Lehrerìn nauczycielka
Leiterìn kierowniczka
Löwìn lwica
Meisterìn mistrzyni
Mit·bĕ·wohnerìn współlokatorka
Partnerìn partnerka
Professorìn profesorka
Sängerìn śpiewaczka
Schau·spielerìn aktorka
Schülerìn uczennica
Sékretärìn sekretarka
Tänzerìn tancerka
 
Ver·käuferìn sprzedawczyni
Wissenschaftlerìn naukowiec (kobieta)
 
Gastritis zapalenie żołądka
 
Pizza* pizza
 
Luise (imię)
Marie (imię)
Marthe (imię)
 
Angela (imię)
Anna (imię)
Doróthea (imię)
Greta (imię)
Katrina (imię)
Martha (imię)

S7   S9   S7U   S8U
die Mühsal – die Mühsale   die Kenntnis – die Kenntnisse   die Hand – die Hände   die Mutter – die Mütter
Drang·sal* kłopot, utrapienie
Müh·sal trud, mozół
Trüb·sal smutek
 
Antarktìs Antarktyda
Bĕ·fug·nìs upoważnienie
Bĕ·sorg·nìs obawa
Er·kennt·nìs przekonanie
Er·laub·nìs pozwolenie
Er·spar·nìs oszczędności
Kennt·nìs wiadomość
 
Angst strach
Àn·kunft przyjazd, przybycie
Axt siekiera
Bank** ławka, lada
Braut narzeczona
Brust pierś
Faust pięść
Frucht owoc
Gans gęś
Haft areszt
Hand dłoń, ręka
Haupt·stadt stolica
Haut skóra
Inner·stadt śródmieście
Kluft rozpadlina, szczelina
Kraft moc
Kuh krowa
Kunst sztuka
Laus wesz
 
Luft powietrze
Lust żądza; ochota, chęć
Macht moc, mocarstwo
Mágd służąca
Maus mysz
Mitter·nacht północ
Nacht noc
Not potrzeba
Not·zucht gwałt
Nuss orzech
Sau maciora
Schnur sznur
Stadt* miasto
Statt miejsce
Wand ściana
Werk·statt warsztat
Wurst kiełbasa
Zucht hodowla, uprawa
Zu·kunft przyszłość
 
Groß·mutter babka
Mutter** matka
Tochter córka

S10
die Bar – die Bars
die Party – die Parties
AG SA, spółka akcyjna
App apka, aplikacja
Bar bar
Cholera cholera
Couch* [kao̯ʧ] tapczan
Dschungel* dżungla (arch.)
FH politechnika
Gang** gang, szajka
GmbH sp. z o.o.
Hammada hamada
Kamera aparat fotograficzny
Lady [ˈlɛidɪ] lady, dama
Mutti mateczka
Oma babcia
Open Source open source
Party [ˈpɑːtɪ] przyjęcie, prywatka
Pizza* pizza
Polka polka
Rumba rumba
Saison [zɛˈzɔŋ] pora roku, sezon
Salsa** salsa (kulin., taniec)
Sonnen·creme [~kʁeːm] krem do opalania
Story [ˈstɔʁɪ] opowiadanie, wątek
 
Tatra Tatry
Website [ˈvɛpsaɪ̯t] witryna internetowa
Websoap web soap

eine Kranke / die Kranke – Kranke / die Kranken
Alte stara
Àn·gĕ·klágte oskarżona
Àn·gĕ·stellte urzędniczka, pracownica
Bĕ·kannte znajoma
Blinde ślepa
Deutsche Niemka
Er·wachsene dorosła
Illustrierte pismo ilustrowane
Kranke chora
Ver·wandte krewna

nieregularne
die Dschungel – der Dschungel – die Dschungel* dżungla (arch.)
die Mark – der Mark – die Mark marka
die Stadt – der Stadt – die Stä́dte* miasto

(die) Leute   (die) Alpen
Leute ludzie
Nieder·lande Holandia, Niderlandy
 
Alpen Alpy
Eltern rodzice
Jura prawo, studia prawnicze
Pyrenäen Pireneje

Gwiazdką (*) oznaczono rzeczowniki odmieniające się obocznie według różnych wzorców. Podwójna gwiazdka (**) sygnalizuje, że różne wzorce odmiany odpowiadają różnym znaczeniom wyrazu

Część poprzednia Spis treści Część następna