Wersja z 2014-11-19

Grzegorz Jagodziński

Elementy morfologii arabskiej

Alfabet w transkrypcji

a ā à i ī u ū ˀ b t ṯ g ḥ ḫ d ḏ r z s š ṣ ḍ ṭ ẓ ˁ ġ f q k l m n h w j

Odmiana czasowników

3 sg. perf. 1 sg. perf. 3 sg. impf. imper.sg. osnowa znaczenie
ˀaṯara ˀaṯartu jaˀṯuru, jaˀṯiru ūṯur, īṯir I przekazywać, cytować
ḫaraga ḫaragtu jaḫrugu uḫrug I wychodzić
rasama rasamtu jarsumu ursum I rysować, kreślić
saqaṭa saqaṭtu jasquṭu usquṭ I spadać
šakara šakartu jaškuru uškur I dziękować
ṣadaqa ṣadaqtu jaṣduqu uṣduq I być prawdomównym
ṣaraḫa ṣaraḫtu jaṣruḫu uṣruḫ I wołać
ṭalaqa ṭalaqtu jaṭluqu uṭluq I być wolnym
ˁaqaba ˁaqabtu jaˁqubu uˁqub I następować, iść za kimś
qatala qataltu jaqtulu uqtul I zabijać
kataba katabtu jaktubu uktub I pisać
naẓara naẓartu janẓuru unẓur I patrzeć
hagama hagamtu jahgumu uhgum I atakować
           
galasa galastu jaglisu iglis I siedzieć
ragaˁa ragaˁtu jargiˁu irgiˁ I wracać
sabaqa sabaqtu jasbiqu isbiq I wyprzedzać
ṣadama ṣadamtu jaṣdimu iṣdim I uderzać
ḍaraba ḍarabtu jaḍribu iḍrib I bić, uderzać
ˁataba ˁatabtu jaˁtibu, jaˁtubu iˁtib, uˁtub I czynić zarzuty
ˁarafa ˁaraftu jaˁrifu iˁrif I wiedzieć
ˁanada ˁanadtu jaˁnidu, jaˁnudu iˁnid, uˁnud I upierać się
ġalaba ġalabtu jaġlibu iġlib I pokonać
qaḏafa qaḏaftu jaqḏifu iqḏif I rzucać
kaḏaba kaḏabtu jakḏibu ikḏib I być kłamcą
nazala nazaltu janzilu inzil I schodzić
           
ḫadaˁa ḫadaˁtu jaḫdaˁu iḫdaˁ I oszukiwać
dafaˁa dafaˁtu jadfaˁu idfaˁ I pchać, odpychać
ḏahaba ḏahabtu jaḏhabu iḏhab I pójść
ṣanaˁa ṣanaˁtu jaṣnaˁu iṣnaˁ I wykonywać
fataḥa fataḥtu jaftaḥu iftaḥ I otwierać
faˁala faˁaltu jafˁalu ifˁal I robić
qaraˀa qaraˀtu jaqraˀu iqraˀ I czytać
qaṭaˁa qaṭaˁtu jaqṭaˁu iqṭaˁ I ciąć
kalafa kalaftu jaklafu iklaf I karmić, hodować
           
ḥazina ḥazintu jaḥzanu iḥzan I być smutnym
rakiba rakibtu jarkabu irkab I siadać, dosiadać, popełniać
salima salimtu jaslamu islam I być zdrowym
samiˁa samiˁtu jasmaˁu ismaˁ I słyszeć
ḍaḥika ḍaḥiktu jaḍḥaku iḍḥak I śmiać się
ˁagiba ˁagibtu jaˁgabu iˁgab I dziwić się
ˁalima ˁalimtu jaˁlamu iˁlam I wiedzieć
ˁahida ˁahidtu jaˁhadu iˁhad I powierzać; znać
fariḥa fariḥtu jafraḥu ifraḥ I cieszyć się
kalifa kaliftu jaklafu iklaf I być piegowatym; zachwycać się
jaˀisa jaˀistu jajˀasu īˀas I być zrozpaczonym
jasira jasirtu jajsaru īsar I być lekkim
jaqiẓa jaqiẓtu jajqaẓu īqaẓ I czuwać, być uważnym
           
ḥasiba ḥasibtu jaḥsibu iḥsib I liczyć
           
gamula gamultu jagmulu ugmul I być pięknym
ḥaruka ḥaruktu jaḥruku uḥruk I poruszać się
ḥasuna ḥasuntu jaḥsunu uḥsun I być dobrym, być pięknym
ḫašuna ḫašuntu jaḫšunu uḫšun I być szorstkim
šaguˁa šaguˁtu jašguˁu ušguˁ I być odważnym
šarufa šaruftu jašrufu ušruf I być szlachetnym
ṣaġura ṣaġurtu jaṣġuru uṣġur I być małym
ḍaˁufa ḍaˁuftu jaḍˁufu uḍˁuf I być słabym
ṭahura ṭahurtu jaṭhuru uṭhur I być czystym
ˁaẓuma ˁaẓumtu jaˁẓumu uˁẓum I być potężnym
faṣuḥa faṣuḥtu jafṣuḥu ufṣuḥ I być czystym, być poprawnym
qabuḥa qabuḥtu jaqbuḥu uqbuḥ I być brzydkim
qaruba qarubtu jaqrubu uqrub I być blisko
qaṣura qaṣurtu jaqṣuru uqṣur I być krótkim
kabura kaburtu jakburu ukbur I być dorosłym
nafusa nafustu janfusu unfus I być cennym
waṯuqa waṯuqtu jawṯuqu ūṯuq I być silnym, być przekonanym
           
ˀakala ˀakaltu jaˀkulu kul I jeść
           
waṯaba waṯabtu jaṯibu ṯib I skakać
warada waradtu jaridu rid I przybywać, czerpać
wazana wazantu jazinu zin I wieszać, ważyć
waṣafa waṣaftu jaṣifu ṣif I opisywać
waṣala waṣaltu jaṣilu ṣil I osiągać; wiązać, łączyć
waˁada waˁadtu jaˁidu ˁid I omawiać
waqata waqattu jaqitu qit I określać czas
waqafa waqaftu jaqifu qif I stać
walada waladtu jalidu lid I rodzić
           
wadaˁa wadaˁtu jadaˁu daˁ I zostawiać, pozwalać, dawać
waḍaˁa waḍaˁtu jaḍaˁu ḍaˁ I kłaść
waqaˁa waqaˁtu jaqaˁu qaˁ I spadać
           
waṯiqa waṯiqtu jaṯiqu ṯiq I wierzyć
wariṯa wariṯtu jariṯu riṯ I dziedziczyć
wafiqa wafiqtu jafiqu fiq I pasować, odpowiadać
           
qāla qultu jaqūlu qul I mówić
qāma qumtu jaqūmu qum I podnosić się
lāma lumtu jalūmu lum I piętnować, czynić wymówki
māta muttu jamūtu mut I umierać
māga mugtu jamūgu mug I falować
           
ḫāfa ḫiftu jaḫāfu ḫaf I bać się
nāma nimtu janāmu nam I spać
           
bāˁa biˁtu jabīˁu biˁ I sprzedawać
zāda zidtu jazīdu zid I powiększać się
sāra sirtu jasīru sir I iść
ˁāša ˁištu jaˁīšu ˁiš I żyć, istnieć
lāna lintu jalīnu lin I być łagodnym
           
nāla niltu janālu nal I dostawać
hāba hibtu jahābu hab I bać się, odczuwać strach
           
ġazā ġazawtu jaġzū uġzu I podbijać, dokonywać najazdu
šakā šakawtu jakšū ukšu I skarżyć się
           
barà barajtu jabrī ibri I ostrzyc
banà banajtu jabnī ibni I budować
ramà ramajtu jarmī irmi I rzucać, strzelać
saqà saqajtu jasqī isqi I napoić
mašà mašajtu jamšī imši I iść
           
raḍija raḍītu jarḍà irḍa I być zadowolonym
           
ḥajja   jaḥjā   I żyć, istnieć (także ḥajija)
           
      fi I być wiernym
           
ˀaṯṯara ˀaṯṯartu juˀaṯṯiru ˀaṯṯir II wpływać, wywierać wpływ
ṯaqqala ṯaqqaltu juṯaqqilu ṯaqqil II obciążać
gammala gammaltu jugammilu gammil II upiększać
gajjaša gajjaštu jugajjišu gajjiš II gromadzić wojsko
ḥarraka ḥarraktu juḥarriku ḥarrik II poruszać
ḫabbaza ḫabbaztu juḫabbizu ḫabbiz II wypiekać chleb
ḏahhaba ḏahhabtu juḏahhibu ḏahhib II pozłacać
rakkaba rakkabtu jurakkibu rakkib II składać, montować, sadzać
saˁˁara saˁˁartu jusaˁˁiru saˁˁir II wyceniać
sallama sallamtu jusallimu sallim II pozdrawiać
ṣaddaqa ṣaddaqtu juṣaddiqu ṣaddiq II uznawać za prawdomównego
ṣaˁˁada ṣaˁˁadtu juṣaˁˁidu ṣaˁˁid II wybierać się do Górnego Egiptu
ḍarraba ḍarrabtu juḍarribu ḍarrib II pobić
ṭahhara ṭahhartu juṭahhiru ṭahhir II oczyścić
ˁaggaba ˁaggabtu juˁaggibu ˁaggib II zadziwiać
ˁarrafa ˁarraftu juˁarrifu ˁarrif II poznawać
ˁaẓẓama ˁaẓẓamtu juˁaẓẓimu ˁaẓẓim II uważać za potężnego
ˁaqqaba ˁaqqabtu juˁaqqibu ˁaqqib II prześladować
ˁallama ˁallamtu juˁallimu ˁallim II nauczać, uczyć
qarraba qarrabtu juqarribu qarrib II przybliżać
qarrada qarradtu juqarridu qarrid II usuwać kleszcze
qaṭṭaˁa qaṭṭaˁtu juqaṭṭiˁu qaṭṭiˁ II rozrywać na kawałki
kabbara kabbartu jukabbiru kabbir II głosić wielkość Boga
kaḏḏaba kaḏḏabtu jukaḏḏibu kaḏḏib II uznawać za kłamcę
kallafa kallaftu jukallifu kallif II obarczać
marraḍa marraḍtu jumarriḍu marriḍ II opiekować się chorym
mawwata mawwattu jumawwitu mawwit II masowo wymierać
nazzala nazzaltu junazzilu nazzil II zmuszać do zejścia
           
ḥajjā       II pozdrawiać
           
basmala basmaltu jubasmilu basmil (4) I mówić „w imię Boga”
baldaḥa baldaḥtu jubaldiḥu baldiḥ (4) I leżeć plackiem
targama targamtu jutargibu targib (4) I tłumaczyć
talfana talfantu jutalfinu talfin (4) I telefonować
tamtama tamtamtu jutamtimu tamtim (4) I szeptać
ḥamdala ḥamdaltu juḥamdilu ḥamdil (4) I mówić „chwała Bogu”
ḥawqala ḥawqaltu juḥawqil ḥawqil (4) I mówić „siła i potęga tylko w Bogu”
zalzala zalzaltu juzalzilu zalzil (4) I potrząsać
falsafa falsaftu jufalsifu falsif (4) I filozofować
maġnaṭa maġnaṭtu jumaġniṭu maġniṭ (4) I magnetyzować
           
gālasa gālastu jugālisu gālis III siedzieć obok kogoś
ḥāsana ḥāsantu juḥāsinu ḥāsin III dobrze traktować
ḫādaˁa ḫādaˁtu juḫādiˁu ḫādiˁ III starać się oszukać
ḫāšana ḫāšantu juḫāšinu ḫāšin III obchodzić się szorstko
dāfaˁa dāfaˁtu judāfiˁu dāfiˁ III bronić, starać się odepchnąć
rāgaˁa rāgaˁtu jurāgiˁu rāgiˁ III powtarzać
zājada zājadtu juzājidu zājid III podbijać cenę na aukcji
sābaqa sābaqtu jusābiqu sābiq III ścigać się
sāfara sāfartu jusāfiru sāfir III podróżować
sāqaṭa sāqaṭtu jusāqiṭu sāqiṭ III zrzucać kolejno
ḍāˁafa ḍāˁaftu juḍāˁifu ḍāˁif III podwajać
ˁānada ˁānadtu juˁānidu ˁānid III sprzeciwiać się
ˁāhada ˁāhadtu juˁāhidu ˁāhid III umawiać się z kimś
ˁājaša ˁājaštu juˁājišu ˁājiš III współżyć
ˁājana ˁājantu juˁājinu ˁājin III oglądać, lustrować
ġālaba ġālabtu juġālibu ġālib III starać się pokonać
lājana lājantu julājinu lājin III łagodnie traktować
nāẓara nāẓartu junāẓir nāẓir III spierać się
nāfasa nāfastu junāfisu nāfis III konkurować
hāgama hāgamtu juhāgimu hāgim III gwałtownie atakować
           
bārà bārajtu jubārī bāri III współzawodniczyć
rāḍà rāḍajtu jurāḍī rāḍi III starać się zadowolić
māšà māšajtu jumāšī māši III iść z kimś
           
ḥājā       III wychowywać, hodować
           
ˀabḥara ˀabḥartu jubḥiru ˀabḥir IV wyruszać w morze
ˀabḫala ˀabḫaltu jubḫilu ˀabḫil IV uważać za skąpca
ˀaṯqala ˀaṯqaltu juṯqilu ˀaṯqil IV obciążać
ˀaṯmara ˀaṯmartu juṯmiru ˀaṯmir IV przynosić plony, dawać owoce
ˀagbala ˀagbaltu jugbilu ˀagbil IV wybierać się w góry
ˀaḥzana ˀaḥzantu juḥzinu ˀaḥzin IV zasmucać
ˀaḥsana ˀaḥsantu juḥsinu ˀaḥsin IV postępować dobrze
ˀaḥmada ˀaḥmadtu juḥmidu ˀaḥmid IV uważać za godnego pochwały
ˀaḫraga ˀaḫragtu juḫrigu ˀaḫrig IV wyjmować, wyprowadzać
ˀaḫṣaba ˀaḫṣabtu juḫṣibu ˀaḫṣib IV być żyznym, być urodzajnym
ˀasqaṭa ˀasqaṭtu jusqiṭu ˀasqiṭ IV zrzucać
ˀashala ˀashaltu jushilu ˀashil IV iść w kierunku równin
ˀaṣbaḫa ˀaṣbaḫtu juṣbiḫu ˀaṣbiḫ IV zdarzyć się rano
ˀaṣraḫa ˀaṣraḫtu juṣriḫu ˀaṣriḫ IV odpowiedzieć na wołanie
ˀaḍˁafa ˀaḍˁaftu juḍˁifu ˀaḍˁif IV osłabiać
ˀaṭlaqa ˀaṭlaqtu juṭliqu ˀaṭliq IV zaproponować wolność
ˀaˁtaba ˀaˁtabtu juˁtibu ˀaˁtib IV odpowiadać na zarzuty
ˀaˁlama ˀaˁlamtu juˁlimu ˀaˁlim IV informować
ˀafṣaḥa ˀafṣaḥtu jufṣiḥu ˀafṣiḥ IV mówić poprawnie
ˀaqṣara ˀaqṣartu juqṣiru ˀaqṣir IV skracać
ˀaqfara ˀaqfartu juqfiru ˀaqfir IV pustynnieć, stawać się pustynnym
           
ˀawraqa ˀawraqtu jūriqu ˀawriq IV pokrywać się liśćmi
ˀajmana ˀajmantu jūminu ˀajmin IV podróżować do Jemenu
           
ˀabāˁa ˀabaˁtu jubīˁu ˀabiˁ IV wystawić na sprzedaż
           
ˀabnà ˀabnajtu jubnī ˀabni IV kazać komuś budować
ˀaškà ˀaškajtu juškī ˀaški IV odpowiedzieć na skargę
ˀaḍḥà ˀaḍḥajtu juḍḥī ˀaḍḥi IV mieć miejsce przed południem
ˀamsà ˀamsajtu jumsī ˀamsi IV dziać się wieczorem
           
taˀaṯṯara taˀaṯṯartu jataˀaṯṯaru taˀaṯṯar V ulegać wpływom, być pod wpływem
tabaḥḥara tabaḥḥartu jatabaḥḥaru tabaḥḥar V wyruszać w morze
taḥarraka taḥarraktu jataḥarraku taḥarrak V poruszać się
taḥazzaba taḥazzabtu jataḥazzabu taḥazzab V stać się partyjnym
tadajjara tadajjartu jatadajjaru tadajjar V uznać coś za dom
tarakkaba tarakkabtu jatarakkabu tarakkab V składać się
tašajjaˁa tašajjaˁtu jatašajjaˁu tašajjaˁ V zostać szyitą
taṣaddaqa taṣaddaqtu jataṣaddaqu taṣaddaq V dawać jałmużnę
taˁaggaba taˁaggabtu jataˁaggabu taˁaggab V zadziwiać samego siebie
taˁarraba taˁarrabtu jataˁarrabu taˁarrab V uważać się za Araba / beduina
taˁarrafa taˁarraftu jataˁarrafu taˁarraf V poznawać
taˁallama taˁallamtu jataˁallamu taˁallam V uczyć się
takallafa takallaftu jatakallafu takallaf V wziąć na siebie ciężar
tanabbaˀa tanabbaˀtu jatanabbaˀu tanabbaˀ V uważać się za proroka
tawassada tawassadtu jatawassadu tawassad V wziąć coś jako poduszkę