PODMIOT |
SUBJECT |
3. os. rodzaju nijakiego – there |
3. neuter – quasi-subject there |
Jest Bóg. (mianownik) |
There is a God. (nominative) |
Na drzewie był ptak. |
There was a bird in the tree. |
Na głownej ulicy panował duży ruch. |
There was a heavy traffic on the main street. (lit. ruled) |
Będzie na to dość czasu. |
There will be enough time for that. (liter. enough of time) |
Są róże bez kolców. |
There are roses without thorns. |
3. os. rodz. nijakiego, podm. log. w dopełniaczu – there |
3. neuter, logical subject in genitive – quasi-subject there |
Nie ma drapieżnych krów. |
There are no predatory cows. |
Wody przybywało. |
There was more and more water. |
Ubywało powietrza. |
There was less and less air. |
Brakowało pożywienia. |
There was not enough food. |
Nie ma róży bez kolców. |
There is not a rose without thorns. |
Wody wydawało się przybywać. |
It seemed that there was more and more water. |
3. os. rodzaju nijakiego – it |
3. neuter – pro-subject it |
Była noc. |
It was night. |
Jest godzina trzecia. |
It is three o’clock. |
Jest południe. |
It is noon. |
Jest wcześnie. Jest późno. |
It is early. It is late. |
Jest chłodno. Jest ciepło. Było gorąco. Było zimno. |
It is chilly. It is warm. It was hot. It was cold. |
Było ciemno. |
It was dark. |
Wieczorem będzie zimno. |
It will be cold in the evening. |
Panował spokój. |
It was quiet there. |
Pada. |
It is raining. / It is snowing. |
Codziennie pada. |
It rains every day. |
Wczoraj padało. |
It rained yesterday. |
Grzmi. |
It thunders. |
Było słonecznie. |
It was a sunny day. |
Pociemniało. |
It has darkened. |
Zmierzchało. (tylko w czasie przeszłym!, p. niżej) |
It was growing dusk. (in the Past Tense only!, see below) |
3. os. rodzaju nijakiego z się – it |
3. neuter with się – pro-subject it |
Zmierzcha się. |
It is growing dusk. |
Zmierzchało się. (="Zmierzchało") |
It was growing dusk. |
Ściemniło się |
It has growed dark. |
Błyskało się. |
It was lightening. |
O szóstej robi się ciemno. |
It gets dark at six. |
Zrobiło się pogodnie. |
It cleared up. |
Zrobiło się jasno. |
It dawned. |
podmiot (deszcz, śnieg itd.), 3. os. rodz. nijakiego – it |
subject (rain, snow etc.), 3. neuter – pro-subject it |
Deszcz padał od tygodnia. |
It had been raining for a week. |
3. os. rodz. nijakiego – podmiot (dzień) |
3. neuter – subject (day) |
Dnieje. |
Day is dawning. |
orzecznik przysłówkowy, 3. os. rodz. nijakiego – it |
predicative adverb, 3. neuter – pro-subject it |
Wiadomo (jest) o tym od dawna. (o + miejscownik) |
It has been known for a long time. (o + locative) |
Przyjemnie (jest) na nią popatrzeć. |
It is pleasant to look at her. |
Łatwo (jest) to zrobić. |
It is easy to do this. |
3. os. rodz. nij, podm. log. w dopełniaczu – konstr. osob. |
3. neuter, logical subject in genitive – finite |
Nie ma go w domu. (dopełniacz) |
He is not at home. (genitive) |
Nie było jej w szkole. |
She was not at school. |
3. os. rodz. nij, podm. log. w celowniku – konstr. osob. |
3. neuter, logical subject in dative – finite |
Brakuje nam pieniędzy. (celownik – dopełniacz) |
We lack money. (dative – genitive) |
Będzie brakować mi samochodu. |
I will lack a car. |
Brakowało im wody. |
They lacked water. |
Jest jej zimno. |
She is cold. |
Było nam przyjemnie. |
We liked it. |
Jest im wygodnie. |
They are comfortable. (see also „Oni są wygodni”) |
Jest nam ich żal. (celownik, dopełniacz, mianownik) |
We feel pity for them. (dative, genitive, nominative) |
Jest nam ich szkoda. |
Chce mi się spać. (=Jestem śpiący) |
I am sleepy. |
Chce im się jeść. (=Jestem głodny) |
They are hungry. |
Chce nam się pić. (=Jesteśmy spragnieni) |
We are thirsty. |
Janowi zależy, by wyjechać. |
John is anxious to leave. |
3. os. rodz. nij. z elipsą jest – konstrukcja osobowa |
3. neuter with jest omitted – finite |
Zimno nam. (celownik) |
We are cold. (dative) |
We feel cold. (see: „Czujemy zimno”, „Czujemy się zimni”) |
Smutno nam ją opuścić. |
We are sad to leave her. |
Wolno nam ją opuścić. |
We are free to leave her. |
Żal nam ich. |
We feel pity for them. |
podmiot nieokreślony, 3. os. rodz. nijakiego z się – one |
unspecified subject, 3. neuter with się – one |
Mówi się o tym niewiele. |
One does not speak about it much. |
można, trzeba, należy itd. – one |
można, trzeba, należy etc. – one |
Można tutaj palić. |
One may smoke here. |
Można tam było grać na gitarze. |
One was allowed to play guitar there. |
Będzie można zapalić. |
One will be able to smoke. |
Trzeba dbać o własne zdrowie. |
One should take care of ones health. |
Należy dbać o własne zdrowie. |
Powinno się dbać o własne zdrowie. |
Trzeba było zagrać na gitarze. |
One should have played guitar. |
Będzie trzeba wyjechać. |
One will have to leave. |
Będzie należało wyjechać jutro. |
One should leave tomorrow. |
podmiot nieokreślony, wolno, warto itd. – may, is worth |
unspecified subject, wolno, warto etc. – may, is worth |
Wolno (jest) oglądać ten film dzieciom. (celownik) |
Children may see this movie. (dative) |
Warto (jest) zobaczyć tę wystawę. (PL bezokol, EN -ing) |
This exhibition is worth seeing. (PL infinitive, EN -ing) |
podmiot nieokreślony, 3. os. rodz. nij. z się – str. bierna |
unspecified subject, 3. neuter with się – passive voice |
Podaje się tu herbatę. |
Tea is served here. |
podmiot nieokreślony, forma na -no, -to – strona bierna |
unspecified subject, -no, -to form – passive voice |
Pobito Pawła. |
Paul has been beaten up. |
Załadowano siano na wóz. |
Hay has been loaded onto the cart. |
podmiot nieokreślony, 3. os. lm – 3. os. lm /str. bierna |
unspecified subject, 3.pl. – 3.pl. / passive voice |
Kradną tu konie. |
They steal horses here. |
W Babicach otwarli nową szkołę. |
They have opened a new school in Babice. |
A new school has been opened in Babice. |
podmiot nieokreślony, orzeczenie nieosob. – strona bierna |
unspecified subject, non-inflected predicate – passive v. |
Widać (jest) stąd szczyt. (biernik) |
The top can be seen from here. (accusative) |
Słychać (jest) dźwięki muzyki. |
Sounds of music can be heard. |
podmiot logiczny, trzeba – should |
logical subject, trzeba – should |
Trzeba iść. |
We should go. (dative) |
Trzeba nam iść. (celownik) |
podmiot domyślny – podmiot zaimkowy |
understood subject – pronominal subject |
Wyjechał z Polski. |
He left Poland. |
Powiedział, że się zgadza. |
He said that he agreed. |
inne konstrukcje nieosobowe |
other impersonal constructions |
Coraz z nim gorzej. (narzędnik) |
He is getting worse. (instrumental; literally: It is worse and worse with him) |
Z nim jest coraz gorzej. |
Z tych studentów będą dobrzy nauczyciele. (dopełniacz) |
These students will make good teachers. (genitive; literally: It will be good teachers of these students) |
|
BEZOKOLICZNIK JAKO PODMIOT |
INFINITIVE AS THE SUBJECT |
bezokolicznik – bezokolicznik z to |
infinitive – to + infinitive |
Przyjemnie (jest) na nią popatrzeć. |
It is pleasant to look at her. |
Łatwo (jest) to zrobić. |
It is easy to do this. |
Smutno nam ją opuścić. |
We are sad to leave her. |
Wolno nam ją opuścić. |
We are free to leave her. |
czasowniki o znaczeniu modalnym |
modal verbs |
To rzadko się zdarza, aby umieć przepłynąć rzekę. |
To be able to swim the river is unusual. |
Móc tam pojechać było moim marzeniem. |
To be able to go there was my dream. |
To okropne musieć wypełniać jego polecenia. |
To have to fulfill his orders is terrible. |
|
PODMIOT – DOPEŁNIENIE BLIŻSZE |
SUBJECT – DIRECT OBJECT |
mianownik – przypadek dopełnienia |
nominative – objective case |
Klucze zginęły Jankowi. (mianownik, celownik) |
John lost the keys. (nominative, dative; see Direct Obj.) |
Potrzebna (jest) mi pomoc. |
I need help. (see Direct Object below) |
|
ORZECZENIE |
PREDICATE |
czas przeszły niedokonany – Past Continuous |
Preterite Imperfective – Past Continuous |
Dorota skakała. |
Dorothy was jumping. |
czas przeszły dokonany – Past Simple |
Preterite Perfective – Past Simple |
Chłopiec uśmiechnął się. |
The boy smiled. |
1 czasownik o znaczeniu modalnym |
1 modal verb |
Chciałbym się czegoś napić. |
I would like something to drink. |
2 czasowniki o znaczeniu modalnym |
2 modal verbs |
Będziesz mógł kupić sobie samochód. |
You will be able to buy yourself a car. |
Będę musiał się przyznać. |
I will have to admit my guilt. |
On pewnie umie pływać. |
He must be able to swim. |
On chyba umie pływać |
Być może Tomek musiał wyjechać. |
Tom may have had to leave. |
Może Tomek musiał wyjechać. |
czasownik – wyrażenie |
finite – noun phrase |
Spójrz na nią. |
Take a look at her. (="Look at her") |
Nie wiem, co się tam zdarzyło. |
I do not know what has taken place there. (="what has happened there") |
Pchnij. |
Give a shove. (="shove") |
Napij się. |
Have a drink. (="Drink") |
czasownik – orzeczenie złożone przymiotnikowe |
finite – adjective complex predicate |
Ożywiły się wszystkie moje obawy. |
All my misgivings came alive. |
Sprawdzą się moje nadzieje. |
My wishes will come true. |
Sznurówka mu się rozwiązała. |
His shoe-lace has come loose. |
Kowalscy bardzo zubożeli. |
The Kowalskis got very poor. |
Jej mąż upił się. |
Her husband has got drunk. |
Janek starzeje się. |
John is getting old. |
wyrażenie – orzeczenie złożone przymiotnikowe |
noun phrase – adjective complex predicate |
Mam rację. |
I am right. |
Nie mam racji. |
I am wrong. |
wyrażenie – czasownik |
noun phrase – finite |
Mam nadzieję. |
I hope. (= “I have a hope”) |
wyrażenie – wyrażenie |
noun phrase – noun phrase |
Mam pewność. (="Jestem pewien / pewny") |
I have certainty. (= copula + adj.: “I am certain”) |
przysłówek + czas. – przymiotnik + to + bezokol. |
adverb + verb – adjective + to + infinitive |
Jan na pewno wyjedzie. |
John is certain to leave. |
czas. nieprzechodni – czas. przechodni / nieprzechodni |
intransitive verb – transitive / intransitive verb |
Monika spytała mnie, czy ją kocham. Zadała mi ciekawe pytanie. |
Monica asked me if I loved her. She asked me an interesting question. (cognate object) |
Rycerze walczyli długo. Stoczyli bohaterską walkę. |
The knights fought for a long time. They fought a heroic fight. (cognate object) |
Jan codziennie spaceruje. Codziennie wyprowadza na spacer swojego psa. |
John walks every day. He walks his dog every day. |
Skoczył. Spowodował, że jego koń przeskoczył przez płot. |
He jumped. He jumped his horse over the fence. |
Leciała. Spowodowała, że latawiec przeleciał nad domem. |
She flew. She flew her kite over the house. |
Uśmiechnęła się. Wyraziła swą radość uśmiechem. |
She smiled. She smiled her joice. |
Zapłakała. Wyraziła swój smutek płaczem. |
She wept. She wept her grief. |
Gestykulował. Wyraził gestem niezadowolenie. |
He gestured. He gestured his displeasure. |
|
ORZECZNIK |
PREDICATIVE |
rzeczownik w narzędniku – rzeczownik |
substantive in instrumental – substantive |
Jan jest artystą. Tomek jest nauczycielem. |
John is an artist. Tom is a teacher. |
Jolanta została matką. |
Jolanta has become a mother. |
Przemek stał się wielkim artystą. |
Przemek became a great artist. |
rzeczownik oznaczający czas |
substantive denoting time |
Była noc. |
It was night. |
Jest południe. |
It is noon. |
godzina: liczebnik porządkowy – liczebnik główny |
hours: ordinal number – cardinal number |
Jest godzina trzecia. |
It is three o’clock. |
Była szósta. |
It was six. |
przymiotnik |
adjective |
Oni są wygodni. |
They are easy-going / selfish. |
Ta sukienka była czarna. |
That dress was black. |
Grzegorz jest głodny. |
Gregory is hungry. |
Marysia stała się podejrzliwa. |
Mary grew suspicious. |
Sok stał się kwaśny. |
The juice turned sour. |
Jacek zrobił się blady. |
Jacek became pale. |
Aneta wydawała się uczciwa. |
Anetha seemed honest. |
Ten przedmiot wydawał się gładki. |
That thing apeared smooth. |
To było gorące. |
It felt hot. |
Nie jesteś wart swojej żony. |
You are not worth your wife. |
Jan jest podobny do ojca. |
John is similar to his father. |
przysłówek – przymiotnik |
adverb – adjective |
Jest wcześnie. Jest późno. |
It is early. It is late. |
Jest chłodno. Jest ciepło. Było gorąco. Było zimno. |
It is chilly. It is warm. It was hot. It was cold. |
Było ciemno. |
It was dark. |
Beata wygląda zdrowo. |
Beata looks healthy. |
Zupa smakuje dziwnie. |
The soup tastes strange. |
Ta kawa ładnie pachnie. |
This tea smells good. |
Twój głos brzmi śmiesznie. |
Your voice sounds funny. |
Czuję się nieswojo. |
I do not feel quite myself. |
na + biernik – przymiotnik |
na + accusative – adjective |
Agnieszka wyglądała na głodną. |
Agnes looked hungry. |
na + miejscownik – konstrukcja z on |
na + locative – on phrase |
Na głownej ulicy panował duży ruch. |
There was a heavy traffic on the main street. (lit. ruled) |
na + miejscownik – konstrukcja z in |
na + locative – in phrase |
Ptak jest na drzewie. |
The bird is in the tree. |
Na drzewie jest ptak. |
There is a bird in the tree. |
|
PRZYDAWKA |
ATTRIBUTE |
dopełniacz – dopełniacz |
genitive – ’s genitive |
książka (mojej) siostry |
my sister’s book |
brat (mojego) przyjaciela |
my bother’s friend |
kieszeń (mojego) ojca |
my father’s pocket |
dopełniacz – wyrażenie z of |
genitive – of prepositional phrase |
wierzchołek góry |
the top of the mountain |
zniszczenie miasta |
destruction of the city |
przymiotnik – bezokolicznik z to |
adjective – to infinitive |
w przyszłych latach |
in years to come (“in future years”) |
|
BRAK DOPEŁNIENIA – DOPEŁNIENIE BLIŻSZE |
NO OBJECT – DIRECT OBJECT |
brak bezokolicznika – bezokolicznik |
no infinitive – infinitive |
Jakaś pani przyjechała do ciebie z Warszawy. |
Some woman came to see you from Warsaw. (liter. to you) |
|
DOPEŁNIENIE BLIŻSZE |
DIRECT OBJECT |
biernik – przypadek dopełnienia |
accusative – object case |
Lubię go. |
I like him. |
Dałem mu książkę. |
I gave him a book. |
Pozbawiłem go satysfakcji. |
I deprived him of satistaction. |
Poczęstuj ją cygarem. |
Treat her to a cigar. |
Pokrój salami nożem. |
Slice the salami with a knife. |
Zobaczyłem kobietę. |
I saw a woman. |
Naród wybrał Kwaśniewskiego na prezydenta. |
The nation elected Kwaśniewski a president. |
Janek zgubił klucze. |
John lost the keys. (see „Klucze zginęły Jankowi” above) |
Czujemy zimno. |
We are feeling the cold(ness). (see „Jest nam zimno”) |
Janek szturchnął Marysię. |
John jostled Mary. |
Matki kochają swoje dzieci. |
Mothers love their children. |
Janek zjadł ciastko. |
John ate the cake. |
Włączył światło. |
He turned on the light. He turned the light on. |
Odkryli to. |
They found it out. |
Basia zdjęła płaszcz. |
Barbara took her coat off. |
dopełniacz – przypadek dopełnienia |
genitive – object case |
Potrzebuję tej kobiety. |
I need this woman. |
Potrzebuję pomocy. |
I need help. (see „Potrzebna mi pomoc” above) |
Potrzebuję samochodu. |
I need a car. |
Ona uczyła dzieci angielskiego. |
She taught the children English. |
Chciałbym się czegoś napić. |
I would like something to drink. |
Nie jesteś wart swojej żony. |
You are not worth your wife. |
narzędnik – przypadek dopełnienia |
instrumental – object case |
On kieruje tą kobietą. |
He directs this woman. |
|
DOPEŁNIENIE BLIŻSZE – DOPEŁNIENIE DALSZE |
DIRECT OBJECT – INDIRECT OBJECT |
biernik – przypadek dopełnienia |
accusative – object case |
Ona uczyła dzieci angielskiego. |
She taught the children English. |
|
DOPEŁNIENIE BLIŻSZE – DOP. PRZYIMKOWE |
DIRECT OBJECT – prePOSITIONAL OBJECT |
biernik – konstrukcja z to |
accusative – to phrase |
Ona uczyła dzieci angielskiego. |
She taught English to the children. |
|
DOPEŁNIENIE DALSZE |
INDIRECT OBJECT |
celownik – przypadek dopełnienia |
dative – object case |
Dałem mu książkę. |
I gave him a book. |
Dałem Tomkowi książkę. |
I gave Tom a book. |
Maria opowiedziała ojcu ciekawą historię. |
Mary told (her) father an interesting story. |
narzędnik – przypadek dopełnienia |
instrumental – object case |
Minister mianował go swoim zastępcą. |
The minister made him his assistant. |
na + biernik – przypadek dopełnienia |
na + accusative – object case (objective complement) |
Naród wybrał Kwaśniewskiego na prezydenta. |
The nation elected Kwaśniewski a president. |
|
DOPEŁNIENIE DALSZE – DOP. PRZYIMKOWE |
INDIRECT OBJECT – PREPOSITIONAL OBJECT |
celownik – konstrukcja z to |
dative – to phrase |
Dałem książkę Tomkowi. |
I gave a book to Tom. |
Pokazała mi to. |
She has shown it to me. |
Dałem mu to. |
I gave it to him. |
Posłałem list Marii. |
I sent a letter to Mary. |
Nauczyciel wręczył książkę uczniowi. |
The teacher handed the book to the student. |
celownik – konstrukcja z for |
dative – for phrase |
Kup mi to. |
Buy it for me. |
Pani Kowalska kupiła sukienkę córce. |
Mrs. Kowalski has bought a dress for her daughter. |
celownik – konstrukcja z from |
dative – from phrase |
Odebrali mu siłą jego skrzypce. |
They took his violin away from him by force. |
dopełniacz – konstrukcja z of |
genitive – of phrase |
Pozbyła się starej sukni. |
She disposed of the old dress. |
Pozbawiłem go satysfakcji. |
I deprived him of satistaction. |
dopełniacz – konstrukcja z on |
genitive – on phrase |
Pogratulowałem mu sukcesu. |
I congratulated him on his success. |
narzędnik – konstrukcja z of |
instrumental – of phrase |
Chwalił się swoją odwagą. |
He boasted of his courage. |
narzędnik – konstrukcja z with |
instrumental – with phrase |
Bawił się zapałkami. |
He played with the matches. |
narzędnik – konstrukcja z in |
instrumental – in phrase |
Handlowali węglem. |
They dealt in coal. |
od + dopełniacz – konstrukcja z on |
od + genitive – on phrase |
Sny zależą od przeżyć osobistych. |
Dreams depend on personal experiences. |
do + dopełniacz – konstrukcja z to |
do + genitive – to phrase |
Jan jest podobny do ojca. |
John is similar to his father. |
dla + dopełniacz – konstrukcja z for |
dla + genitive – for phrase |
Wykonaj to dla mnie. |
Make it for me. |
za + biernik – konstrukcja z for |
za + accusative – for phrase |
Jesteś odpowiedzialny za wszystko. |
You are responsible for everything. |
na + miejscownik – konstrukcja z on |
na + locative – on phrase |
Maria polegała na Janku. |
Mary relied on John. |
|
DOPEŁNIENIE DALSZE – DOPEŁNIENIE BLIŻSZE |
INDIRECT OBJECT – DIRECT OBJECT |
celownik – przypadek dopełnienia |
dative – object case |
Pogratulowałem mu sukcesu. |
I congratulated him on his success. |
Ona mu wierzy. |
She believes him. |
On jej ufa. |
He trusts her. |
Przewodził narodowi w czasie wojny. |
He lead the nation during the war. |
Pozwoliłem mu odejść. |
I allowed him to leave. |
Kazałem mu wyjść. |
I ordered him to leave. |
Umożliwiłem mu odwiedzenie Marii. |
I enabled him to visit Mary. |
na + miejscownik – przypadek dopełnienia |
na + locative – object case |
Często gram na harfie. |
I often play harp. |
w + biernik – przypadek dopełnienia |
w + accusative – object case |
Lubię grać w karty. |
I like playing cards. |
Wszystkie strzały ugodziły w cel. |
All arrows have hit the target. |
do + dopełniacz – przypadek dopełnienia |
do + genitive – object case |
Policja weszła do budynku. |
The police entered the building. |
|
DOPEŁNIENIE DALSZE – PRZYDAWKA |
INDIRECT OBJECT – ATTRIBUTE |
celownik – dopełniacz |
dative – ’s genitive |
Koledze zmarł brat. |
My friend’s brother died. (also liter.: „Zmarł brat kolegi”) |
Włożyłem pióro ojcu do kieszeni. |
I put a pen into my father’s pocket. (also liter.: „Włożyłem pióro do kieszeni ojca”) |
|
OKOLICZNIK MIEJSCA |
ADVERBIAL OF PLACE |
przed + miejscownik – konstrukcja z in front of |
przed + locative – in front of phrase |
Jan zobaczył samochód przed (swoim) domem. |
John saw a car in front of his house. |
|
OKOLICZNIK CZASU |
ADVERBIAL OF TIME |
narzędnik – wyrażenie przysłówkowe |
instrumental – noun phrase |
Odwiedzę cię wieczorem. |
I will visit you this evening. |
narzędnik – konstrukcja z in |
instrumental – in phrase |
Wiosną topnieją śniegi. |
Snow melts in spring. (see below) |
Wieczorem będzie zimno. |
It will be cold in the evening. |
na + biernik – konstrukcja z in |
na + accusative – in phrase |
Na wiosnę topnieją śniegi. |
Snow melts in spring. (see above) |
Na wieczór będzie zimno. |
It will be cold in the evening. |
pod + biernik – konstrukcja z in |
pod + accusative – in phrase |
Pod wieczór będzie zimno. |
It will be cold in the evening. |
o + miejscownik – konstrukcja z at |
o + locative – at phrase |
Zebranie było o godzinie czwartej. |
The meeting was at four o’clock. |
|
OKOLICZNIK SPOSOBU |
ADVERBIAL OF MANNER |
przysłówek – przysłówek |
adverb – adverb |
Ona śpiewa pięknie. |
She sings beautifully. |
Potrzebujemy pilnie pomocy. |
We need help urgently. |
przymiotnik – przymiotnik |
adjective – adjective |
Czuję się zmęczony. |
I feel tired. (because it means: “I am tired”) |
Czujemy się zimni. |
We feel dispassionate / stand-offish. (see „Zimno nam”) |
Nazywają go wielkim. |
They call him great. |
przysłówek – przymiotnik |
adverb – adjective |
Wyglądasz świetnie. |
You look fine. |
Jest nam wygodnie. |
We feel comfortable. |
Jest nam zimno. |
We are cold. |
Czuję się źle. |
I feel bad. (because of the meaning: „zły” = “angry”) |
Ryba smakuje wspaniale. |
The fish tastes great. |
wyraż. przyimkowe – przymiotnik |
adverbial prepositional constr. – adjective |
Pomalowali sufit na biało. |
They painted the ceiling white. |
Wylizał talerz do czysta. |
He licked the plate clean. |
narzędnik – konstrukcja z with |
instrumental – with phrase |
Pokrój salami nożem. |
Slice the salami with a knife. |
Renata spojrzała na niego rozmarzonym wzrokiem. |
Renata looked at him with a dreamy eye. (cognate object, liter.: “with a dreamy look / sight”) |
narzędnik – konstrukcja z by |
instrumental – by phrase |
Odebrali mu siłą jego skrzypce. |
They took his violin away from him by force. |
narzędnik – konstrukcja z to |
instrumental – to phrase |
Poczęstuj go cygarem. |
Treat him to a cigar. |
|
OKOLICZNIK – DOPEŁNIENIE BLIŻSZE |
ADVERBIAL – (COGNATE) DIRECT OBJECT |
narzędnik – przypadek dopełnienia |
instrumental – object case |
Żyli życiem beztroskim. |
They lived an easy life. |
Umarł lekką śmiercią. |
He died an easy death. |
|
BEZOKOLICZNIK PRZY ORZECZENIU |
INFINITIVE BY THE PREDICATE |
rzecz. odsłowny – bezokolicznik z to |
gerund – to + infinitive |
Umożliwiłem mu odwiedzenie Marii. |
I enabled him to visit Mary. |
bezokolicznik – bezokolicznik |
infinitive – infinitive |
Można tutaj palić. |
One may smoke here. |
Kazałem mu sprzątnąć kuchnię. |
I made him clean the kitchen. (see „Spowodowałem, że sprzątnął kuchnię” below) |
bezokolicznik – bezokolicznik z to |
infinitive – to + infinitive |
Można było tutaj palić. |
One was allowed to smoke there. |
Barbara była skłonna mu uwierzyć. |
Barbara was inclined to believe him. |
Będę cię rad wkrótce zobaczyć. |
I will be pleased to see you soon. |
Jola była zdecydowana tam pojechać. |
Jolanta was determined to go there. |
Chciałbym się czegoś napić. |
I would like something to drink. |
Pozwolił jej odejść. |
He allowed her to go. |
Kazał jej wyjść. |
He ordered her to leave. |
Dziewczęta chciały tańczyć. |
The girls wanted to dance. |
Grzesiek zdecydował się napisać książkę. |
Gregory decided to write a book. |
Ojciec kazał Jance pomóc Basi. |
Father ordered Jane to help Barbara. |
Andrzej polecił mi iść do fotografa. |
Andrew instructed me to go to the photographer. |
bezokolicznik – -ing |
infinitive – -ing |
Lubię grać w karty. |
I like playing cards. |
Dziewczęta przestały śpiewać. |
The girls stopped singing. |
Jacek przestał jeść słodycze. |
Jacek has stopped eating sweets. |
|
ZDANIE ZŁOŻONE – ZDANIE PROSTE |
COMPLEX SENTENCE – SIMPLE SENTENCE |
że – to + bezokolicznik |
że – to + infinitive |
Wydaje się, że to zjawisko zajdzie. |
This phenomenon is likely to occur. |
jak – przyp. dopełnienia + -ing |
jak – object case + -ing |
Widzieli, jak Janek przechodził przez ulicę. |
They saw John crossing the street. |
że – przyp. dopełnienia + bezokolicznik |
że – object case + infinitive |
Widzieli, że Janek przechodził przez ulicę. |
They saw John cross the street. |
Spowodowałem, że (on) sprzątnął kuchnię. |
I made him clean the kitchen. (see „Kazałem mu sprzątnąć kuchnię” above) |
by + mianownik – przyp. dopełnienia + to + bezokol. |
by + nominative – object case + to + infinitive |
Janek chce, żebym sprzedał tę książkę. |
John wants me to sell this book. |
Chcę, aby on sprzątnął kuchnię. |
I want him to clean the kitchen. |
dopełnienie + by – przyp. dopełnienia + to + bezokol. |
object + by – object case + to + infinitive |
Powiedziałem mu, aby poszedł. |
I told him to go. |
Anna poprosiła mnie, abym kupił kapelusz. |
Ann asked me to buy a hat. |
Anna prosiła ojca, aby jej kupił futro. |
Ann asked father to buy her a fur(-coat). |
Jan błagał rodziców, żeby mu pożyczyli samochód. |
John entreated his parents to lend him the car. |
by + bezokolicznik – to + bezokolicznik |
by + infinitive – to + infinitive |
Janowi zależy, by wyjechać. (celownik) |
John is anxious to leave. (dative) |
|
ZDANIE PODRZĘDNIE ZŁOŻONE |
COMPLEX SENTENCE |
że – that |
że – that |
Marysia powiedziała, że kupiła tę książkę. |
Mary said that she bought that book. |